Boek met beslag, 1683
Jacob (1577-1660) Cats (1577 - 1660) (auteur)
onbekend (goud- en zilversmid)
, Amsterdam
zilver, marokijnleer, papier
lengte klamparm met aanzetstuk: 18.4 cm; breedte klamparm met aanzetstuk: 5.8 cm; lengte muiter: 8.3 cm; breedte muiter: 5.7 cm; hoogte boek: 42.1 cm; breedte boek: 30.2 cm; dikte boek: 11 cm;
stadskeur beide aanzetstukken: stadskeur Amsterdam
gewestelijk keurteken beide aanzetstukken: gekroonde leeuw
: gewestelijk keurteken: Hollandse leeuw
jaarletter beide aanzetstukken: W: jaarletter W
: jaarletter W=1683
meesterteken? beide aanzetstukken: lelie in ovaal
: niet geïdentificeerde meester
belastingteken beide klaparmen/beide scharnierbuizen/hoekstukken voor- en a: I: letter I
: belastingteken letter I staat voor periode 1906-1953
aankoop 1973-03-27
inv.nr. LA 795
in depot
Boekbeslag, bestaande uit twee overdwars geribde klamparmen met aanzetstukken en muiters. Voor- en achterplat elk met vier hoekstukken. Aanzetstukken, muiters en hoekstukken in de vorm van identieke cartouchevormige medaillons met een uit kwabornamenten samengestelde rand, een glad ovaal middenstuk omsluitend. Band vervaardigd van bruin marokijnleer, bestempeld. De band bevat: Jacob Cats, 'Alle de Wercken [...]'. - Amsterdam, Jan Jacobsz. Schipper, 1655.
Origin
Kunsthandel Joseph M. Morpurgo, Amsterdam, 1973
Keywords
boek, boekbeslag, Amsterdam, Amsterdam, Rotterdam, Amsterdam, Jan Jacobsz. Schipper, Jacob (1577-1660) Cats, Johannes (I) Lutma, Johannes (II) Lutma, Museum Boijmans Van Beuningen, Rijksmuseum Amsterdam
boekencollectie
Also see
- LA 792 / Boek met beslag van het Spin- en Werkhuis
- LA 1995 / Boek met beslag
- LA 2027 / Boek met beslag
- KA 14056.1/2, KA 14057.1/2 / Boekbeslag van het Spin- en Werkhuis
Catalogue silver collection AHM 2003
Zilveren beslag werd doorgaans later aan bestaande boekbanden toegevoegd. Het boekbeslag bestaat in het algemeen uit een of twee sloten, samengesteld uit drie delen: een klamparm (of sluitklamp), een vast scharnierend aanzetstuk en een los aanzetstuk, de zogeheten muiter. Het uiteinde van de klamp sluit met een opstaand randje in de richel van de muiter waardoor het boek stevig wordt vergrendeld. Ook hoekstukken op het voor- en achterplat, die ter bescherming dienen, kunnen deel uitmaken van het beslag, evenals een sier- of middenstuk in de vorm van een cartouche of medaillon (Gnirrep/Gombert/Szirmai 1992, p. 94-97).
Het beslag van dit boek is een voorbeeld van de populariteit van de kwabstijl, die zich in Amsterdam voor het eerst manifesteerde in de ontwerpen van de zilversmid Johannes Lutma I een halve eeuw eerder. Prentseries als 'Veelderhande Nieuwe Compartemente' (1653) en 'Verscheide Snakerijen' (1654) - uitgegeven door respectievelijk vader en zoon Lutma - bevatten in kwabstijl ontworpen cartouches die veel werden nagevolgd (De Lorm 2001~2, p. 36).
Museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam bezit een uitzonderlijk exemplaar van Cats' 'Alle de Wercken [...]', voorzien van zilverbeslag in kwabstijl (Ter Molen 1994, p. 19-20, p. 36 pl. IV). In het Rijksmuseum te Amsterdam bevindt zich een stilistisch verwant zilveren plaatje dat vermoedelijk als beslag voor een boekband heeft gediend (De Lorm 2001~2, p. 74 nr. 29). In 1992 werd de zogeheten Soolmans bijbel met aan Johannes Lutma II toegeschreven zilverbeslag geveild (Sotheby's 1992, p. 65-72 nr. 591).
Zie over boekbeslag: Wttewaall 1994~2, p. 90-94. ( Bert Vreeken)
Amsterdam Museum