Illuminatieprenten, 1795

In januari 1795 werd het oude regime verjaagd, met behulp van de Franse revolutionaire troepen, die de Republiek binnenvielen. De revolutie in Nederland verliep zonder bloedvergieten en wordt daarom wel de ‘fluwelen revolutie’ genoemd.
Op 19 juni 1795 waren op 15 plaatsen in Amsterdam versierde bouwsels opgericht met zinnebeeldige en historische voorstellingen. Dit ter ere van de installatie van de eerste gekozen volksvertegenwoordigers in Amsterdam en de alliantie gesloten tussen de Franse Republiek en Nederland, nu de Bataafse Republiek geheten.
De bouwsels waren een vorm van politieke propaganda. ‘s Avonds zouden ze verlicht worden, maar door het slechte weer werden veel olielampjes uitgeblazen.
De drie hier getoonde illuminatieprenten komen uit een serie van 15 ingekleurde gravures.

De revolutionairen in Frankrijk en Nederland predikten de idealen van vrijheid en gelijkheid.
Het koningsschap was, als top van de aristocratische hierarchie, het symbool van de ongelijkheid. Vandaar dat in 1795 het Koningsplein in Amsterdam tot Burgerplein werd gedoopt. Hier was een illuminatie aan de revolutie gewijd: onder de vaderlandse en Franse driekleur is de held en halfgod Hercules afgebeeld. Hercules breekt het ‘juk der aristocratische Regeering’. Hij vertrapt een vorstelijke kroon en de ketens waarmee Nederland aan het stadhouderlijk bewind geketend was. Op de achtergrond het Schip van Staat, dat door ‘Nationale Deugd’ de problemen overwint.