Jan van Speijk in beraad staande het kruit in brand te steken, 5 februari 1831, 1834
hoogte: 89 cm; breedte: 75 cm;
inv.nr. SA 7485 te zien in Rijksmuseum Amsterdam
Jan van Speyk overlegt of hij de lont in het kruit zal steken, 5 februari 1831. Van Speyk staat in zijn vertrek onderdeks met de armen over elkaar, twee zeelieden ontvluchten de kamer. Aan de wand een portret van de koning en een zeekaart van de Schelde
Herkomst
Opdracht, fl 750, van Adriaan van der Hoop, 1834 [Lijst, p. 10, nr. 119]; nagelaten aan de Stad Amsterdam, 1854 [Taxatie, p. 5, nr. 119, fl 60]; Museum Van der Hoop, 1854-1885; in bruikleen aan het Rijksmuseum, 1885.
Trefwoorden
38575
Liever dan schip en vlag te laten overmeesteren door de Belgische opstandelingen, blies Jan van Speijk zijn kannoneerboot op en daarmee zichzelf. Deze roemvolle handeling in de Antwerpse haven op 5 februari 1831 baarde veel opzien in Nederland, vooral toen de getuigenissen van overlevenden bekend werden.
Een paar jaar lang was Van Speijk een geliefd onderwerp onder kunstenaars. Adriaan van der Hoop gaf Schoemaker Doyer in 1834 voor 750 gulden opdracht om de daad van vaderlandsliefde weer te geven. De schilder koos het dramatische ogenblik waarop Van Speijk de beslissing zojuist heeft genomen; twee metgezellen vluchten weg. Aan de wand van de kajuit hangt een kaart van de Schelde en een portret van Koning Willem I. Van der Hoop noteerde tevreden dat het schilderij op de tentoonstelling in Amsterdam in 1834 had ‘uitgemunt’. ( Norbert Middelkoop)
