signatuur/datering op het hek: Paulus Potter f 1649
legaat 1854-03-15
inv.nr. SA 7578 te zien in Rijksmuseum Amsterdam
Een donkerbruin en een wit paard staande in de weide bij een hek. Rechts in de verte een weiland met koeien en het profiel van een stad.
Herkomst
? Verzameling Johan Goll van Franckenstein, sr. (1722-1785), Velzen; verzameling Johan Goll van Frankenstein, jr. (1756-1821), Velzen/Amsterdam; zijn veiling, Amsterdam (J. de Vries e.a.), 1 juli 1833, nr. 61, aan kunsthandelaar Jeronimo de Vries voor Adriaan van der Hoop; legaat aan de Stad Amsterdam, 1854; Museum Van der Hoop, 1854-1885; bruikleen aan Rijksmuseum, 1885
Paulus Potter is de schilder bij uitstek van Hollandse landschappen met paarden en vee. Op de Twee paarden zijn de viervoeters afgebeeld met wapperende manen, op een heuveltje bij een hek. Rechts strekt zich een weidelandschap uit, met in de verte het profiel van de stad Delft.
Adriaan van der Hoop kocht de Twee paarden via Jeronimo de Vries voor 2500 gulden op de veiling van het befaamde schilderijenkabinet Goll van Franckenstein in 1833, waar het als een ‘kunstjuweel’ werd beschreven. Potters Vier koeien verwierf hij pas in 1851 voor 3700 gulden. Beide schilderijtjes liet hij op dezelfde wijze inlijsten en sindsdien functioneren zij als tegenhangers. Théophile Thoré beschouwde de paneeltjes als jeugdwerk van de schilder, waarbij hij de droge toets en het scherpe licht (‘la sécheresse de la touche et la crudité de la lumière’) toeschrijft aan Potters gebrek aan ervaring. Voor Ronald Gower was de keuze duidelijk: ‘We prefer the cows.’ ( Norbert Middelkoop)