Voornaam krijgsman te paard naar rechts tegen de achtergrond van een hoge deels dreigende luchtpartij, een groep soldaten en aan de horizon het profiel van de stad Maastricht. Onder een laaggeplaatste horizon. De ruiter houdt zijn rechterhand in de zij en de teugels van het steigerende mauvekleurige bonte paard in zijn linkerhand. Hij draagt een grijs pak en een kuras, okerkleurige kaplaarzen, voorschoot en sjerpen en een lichte breedgerande pluimhoed. Minutieuze schilderwijze.
Herkomst
Kunsthandel L. Koetser, Londen, 1963; aankoop van kunsthandel D. Cevat, Londen, 1964
Het schilderij bevond zich in 1963 bij kunsthandel Koetser te Londen samen met een eveneens gesigneerde, even grote tegenhanger waarop Frederik Hendrik net eender, maar in tegenovergestelde richting te paard is afgebeeld (foto's op RKD). Deze tegenhanger werd in 1965, eveneens van kunsthandel D. Cevat, aangekocht door het Rijksmuseum (zie: Bulletin van het Rijksmuseum 13, 1965, blz. 135, afb. 18). Landschap en lucht lijken op beide stukken direkt op elkaar aan te sluiten. In de achtergrond van het stuk in het Rijksmuseum is het profiel van 's Hertogenbosch zichtbaar, de stad die Frederik Hendrik in 1629 veroverde.
Aan de horizon van ons stuk is het profiel van Maastricht. Rechts zijn troepen zichtbaar. Een en ander duidt kennelijk op de verovering van Maastricht, een wapenfeit dat Frederik Hendrik in 1632 op zijn naam bracht. Hierdoor werd deze stad onderdeel van de Noordelijke Nederlanden.
Hillegaert heeft veel portretten van vorsten te paard vervaardigd, vooral van de prinsen stadhouders Maurits en Frederik Hendrik (zie bijvoorbeeld een schilderij waarop zij samen zijn afgebeeld in het Rijksmuseum, cat. 1934, nr. 1183; 87 x 114,5 cm). ( Albert Blankert)
Tentoonstellingstekst
Frederik Hendrik (1584-1647), bijgenaamd 'de stededwinger', volgde zijn broer Maurits na diens dood in 1625 op als stadhouder. Hij voerde een centralisatiepolitiek, waarbij hij het bestuur van de marine van de Republiek wilde samenbrengen in Den Haag. Dit bracht hem in conflict met Amsterdam, dat zijn invloed op de vloot wilde behouden. Een ander geschil ontstond toen Frederik Hendrik Antwerpen op de Spanjaarden probeerde te veroveren. Die stad zou na een bevrijding namelijk een grote handelsconcurrent kunnen worden.
Op de achtergrond ligt Maastricht, een stad die Frederik Hendrik in 1632 op de Spanjaarden veroverde. Rechts zijn militairen zichtbaar.
