Catalogus Kopstukken 2002-'03
'Vader Hooft': deze erenaam had Hendrik Hooft Danielsz te danken aan zijn buitengewone populariteit bij het volk, zelfs lang na zijn actieve openbare leven. Zo is ook Hooft enkele jaren voor zijn dood door Adriaan de Lelie geportretteerd: als een eerbiedwaardige en vriendelijke oude heer. Gedurende zijn lange politieke carrière was Hooft achtmaal burgemeester, voor het laatst in 1787. In dat jaar kwam, door zijn voorzichtige en tactvolle optreden, het stadsbestuur in handen van de patriotten. Door zijn beminnelijkheid groeide hij uit tot de meest geliefde patriotse leider. Toen stadhouder prins Willem V in oktober 1787 dankzij Pruisische militaire hulp zijn macht in het land kon herstellen, werden de patriotse regenten overal afgezet en door prinsgezinde vervangen. Ook Hooft werd eind november 1787 afgezet, maar anders dan bij de overige patriotse hoofdrolspelers heeft men het niet aangedurfd een proces tegen hem aan te spannen; daarvoor was zijn positie te uniek. Na een korte, vrijwillige ballingschap kon hij terugkeren naar zijn buiten Valkenheining in Loenersloot en daar ongestoord zijn laatste jaren slijten. De omwenteling van 1795 maakte hij net niet meer mee.
Hoofts niet-aflatende populariteit onder de Amsterdamse burgerij blijkt uit de vele lofdichten op zijn persoon en uit het enorme aantal portretten in prent, op penningen, glazen, porselein en speldjes, die het licht zagen na zijn terugtreden. Ook naar aanleiding van Hoofts overlijden in 1794 zijn vele prenten en lofdichten vervaardigd. De Lelies kleine schilderij kan zijn gemaakt ter gelegenheid van Hoofts vijfenzeventigste verjaardag. Kennelijk heeft het in een behoefte voorzien, aangezien het model heeft gestaan voor tal van de afbeeldingen van de bejaarde politicus. Het portret kan zelfs speciaal zijn bedoeld als model voor de even grote prent die Niccolò Schiavonetti (1771-1813) ernaar vervaardigde.
Tentoonstellingstekst
Hendrick Hooft Danielsz (1716-1794) was een patriotsgezinde Amsterdamse burgemeester. Vanwege zijn beminnelijke persoonlijkheid groeide hij uit tot de meest geliefde leider van de patriotse beweging. Nadat in 1787 de patriotten door Pruisische troepen uit het zadel waren gestoten, woonde Hendrick Hooft als balling in zijn buitenhuizen te Vreeland en Loenersloot. De omwenteling van 1795 maakte hij net niet meer mee.
Tentoonstellingstekst
Hendrick Hooft Danielsz (1716-1794) was een patriotsgezinde Amsterdamse burgemeester. Hij groeide met zijn beminnelijke persoonlijkheid uit tot de meest geliefde leider van de patriotse beweging. Nadat in 1787 de patriotten door Pruisische troepen van het zadel waren gestoten, woonde Hendrick Hooft als balling in zijn buitenhuizen te Vreeland en Loenersloot. Hij maakte de omwenteling van 1795 net niet meer mee.
Tentoonstellingstekst
Acht maal is Hooft (1716-1794) burgemeester geweest, voor het laatst in 1787. Door zijn voorzichtig en tactvol optreden kwam het stadsbestuur toen in patriotse handen. De populariteit van Hooft steeg daardoor tot ongekende hoogte. Toen stadhouder Willem V in oktober 1787, dank zij Pruisische militaire hulp zijn mocht kon herstellen, werden overal de patriots-gezinde regenten afgezet en door prinsgezinde vervangen. Ook Hooft werd eind november 1787 afgezet. Maar anders dan bij de overige patriotse hoofdrolspelers heeft men het niet gedurfd tegen Hooft een proces aan te spannen. Daarvoor was zijn positie te uniek. Na een korte vrijwilllige ballingschap kon hij ongestoord naar zijn buiten in Loenersloot terugkeren.
Hoofts populariteit blijkt uit een enorm aantal afbeeldingen in prent, op glazen, op penningen enz. Het museum heeft daar een aantal van, zoals in zaal 12 te zien is. Dit schilderij heeft model gestaan voor tal van deze afbeeldingen.