4 oktober 1992: ‘LY 1862, going down, going down’ is het laatste bericht dat de piloot uitzendt voordat het vrachtvliegtuig van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al neerstort op de flatgebouwen Groeneveen en Klein Kruitberg in de Bijlmermeer. De ramp kost aan drieënveertig mensen het leven en laat nabestaanden getraumatiseerd achter. Harold Richaards is geen ooggetuige, maar de spookachtige beelden van de vlammenzee die telkens weer op televisie worden uitgezonden, griffen zich in zijn geheugen. ( Anneke van de Kieft)

In de maanden na de Bijlmerramp op 4 oktober 1992 schilderde kunstenaar Harold Richaards (Paramaribo, 1957) de brandende flats waar de El Al Boeing zich in boort als een wand van vuur. Bij de Bijlmerramp kwamen 43 mensen om. Donderdag is het twintig jaar geleden.
Richaards woonde toen in Holendrecht en heeft de ramp niet met eigen ogen gezien. Maar de beelden, die alsmaar opnieuw uitgezonden werden, brandden op zijn netvlies. “Dat ding moet ergens bewaard worden”, zegt hij. Zijn Koreaanse vechtsportleraar woonde in de getroffen flat Kruitberg. Een bevriende politieagent kon Richaards al snel melden dat zijn leraar het overleefd had. “Die man had al zoveel oorlogen meegemaakt, en nu dit.”
“Ook de Boeing 747 kende ik goed, dat is het eerste vliegtuig waar ik in zat, het vliegtuig waarmee ik in 1975 naar Nederland kwam.” Op een tentoonstelling die CBK Zuidoost tien jaar na de ramp organiseerde, hing Richards dit schilderij El-Al crashed naast andere werken, met bijvoorbeeld het gat geslagen in de flats. “Dat was meer the day after. Ik wilde het moment waarop het gebeurde vastleggen, die vuurzee.”
Het schilderij heeft kort na 1992 een aantal jaar in de Openbare Bibliotheek in Zuidoost gehangen. Richaards wilde het niet in zijn huis hebben en hij zag dat het educatieve waarde had. Snel na de ramp richtten overlevenden en vrienden en familie van de slachtoffers een herdenkingsplaats in rondom 'de boom die alles zag'. Deze boom had de crash en de brand overleefd. ( Annemarie de Wildt)