opschrift bovenzijde doek, tegen rand: JohannaChristinaCornelia / v / Bruinessen: naam van borduurster
opschrift onderzijde doek, tegen rand: oud / 15jaar / anno1896: leeftijd borduurster en jaar voltooiing doek
opschrift binnenring, rondom middenkader, kloksgewijs: WvB / JCK / JVB / WVB / VDB / AVB / JVB / HE: WvB: Wouter van Bruinessen, vader van borduurster
JCK: Johanne Christina Kelk, moeder van borduurster
Het gezin kent zes kinderen met de naam Johanna:
. Johanna Alida Frederika, 1874-1875
. Johanna Christina Cornelia, 1879-1881
. Johanna Christina Cornelia, 1881-1970
. Johanna Alida, 1883-1885
. Johanna Alida, 1887-1977
Daarnaast hadden zij een dochter Catharina Enelina, 1995-1885
Johanna Christina Cornelis en Johanna Alilda dragen hun tweede naam als roepnaam, resp. Cor en Anna
Wouterus en Johanna hebben zijn zwaar getroffen door kindersterfte.
Zij hebben ook hun jongens vroeg verloren:
Christiaan Barend, 1873-1874
Wouterus Petrus, 1875, datum van overlijden onbekend, mogelijk jong vanwege de naamgeving aan hun in 1877 geboren zoon Petrus
Petrus, 1877, datum van overlijden onbekend
Herman, 1878-1878
Frederik Christiaan 1880-1881
Herman, 1882-1882
Dit maakt de duiding van initialen lastig
opschrift buitenring, tussen de stoppen: FK / GR / CvB / JE / CK / EK / JvB / EvG
De borduurster van deze doek Johanna Christina Cornelia van Bruinessen, kortweg Cor, werd op 30 mei 1881 in Amsterdam geboren. Zij is de dochter van Wouterus van Bruinessen (1845) en Johanna Christina Cornelia Kelk (1845). Uit dit huwelijk worden zes jongens en zeven meisjes geboren. Niet alle kinderen zijn levensvatbaar; Wouterus en Johanna worden zwaar door kindersterfte getroffen. Cor is de negende in de lijn. Als zij in mei ter wereld komt is haar zusje eveneens Johanna Christina Cornelia genaamd, enkele maanden daarvoor op tweejarige leeftijd overleden.
Cor is 12 jaar als ze in 1893 haar moeder verliest. Enkele jaren later, op 29 mei 1896, wordt haar vader op de Handelskade door een spoorwagen overreden. Cor is wees en wordt op 17 juni 1896, samen met haar jongere zusje Johanna Alida (1887) in het Burgerweeshuis aan de Kalverstraat ondergebracht. Daar ontvangen zij handwerkonderwijs om later in hun eigen levensbehoefte te kunnen voorzien.
Korte tijd later, als zij het weeshuis al verlaten heeft, ontmoet Cor Gerrit Osnabrugge een treinsmid uit Renswoude. Op 11 augustus 1904 geven zij elkaar het ja-woord in Amsterdam. De bruidegom woont op dat moment in Johannesburg, Transvaal in Zuid-Afrika. Het huwelijk wordt met de handschoen voltrokken. Cor en Gerrit blijven kinderloos. Als het paar al ruim dertig jaar getrouwd is emigreert het in 1938 naar Saint Paul, Ramsey in Minnesota in de Verenigde Staten. Na enkele jaren overlijdt haar man, inmiddels George genaamd, in 1949. Cor is weduwe. Ze blijft in Minnesota wonen en blaast daar op 31 december 1970 haar laatste adem uit. In het weeshuis werkt Cor aan een merklap en een stoplap. Beide doeken zijn door Stichting Spirit in langdurige bruikleen gegeven aan het museum.
Johanna’s stoplap, die steevast op een merklap volgt (KB 3782.1/2), voldoet aan alle kenmerken van een Burgerweeshuisstoplap. Er worden acht stoppen geoefend, altererend drie kruisstoppen en vier sterstoppen afgesloten met een kruisvormige hoekstop in de linkeronderhoek. Deze stop heeft een hogere moeilijkheidsgraad en komt daardoor mogelijk het laatst aan bod. De kruisstop die volgens dit ritme op de tweede regel na de sterstop hoort te volgen, is vervangen door een middenkader bestaand uit vier banen doorstopwerk, waarbinnen een romantisch motief is uitgewerkt. In dit geval een uitbundig boeket. De initialen tussen de stoppen verwijzen naar personeel van het weeshuis, familie en soms vriendinnetjes. De leesrichting draait met de klok mee in tegenstelling tot de sterk gelijkende stoplappen van het Weeshuis der Nederduitsch Hervormde Diaconie. Daar wordt de normale leesrichting aangehouden. Aan de bovenzijde borduurt Johanna haar naam voluit. Aan de onderzijde “oud 15 jaar” en “anno 1896”; dezelfde leeftijd en hetzelfde jaar waarin ze haar merklap voltooid heeft. Johanna is in mei geboren. Mogelijk is ze eind 1895 aan haar merklap begonnen en heeft ze haar beide oefeningen in rap tempo volbracht.
(Suzette van 't Hof)
Amsterdam Museum, bruikleen van Stichting Het Burgerweeshuis - Rooms Catholiek Jongens Weeshuis