Troffel van Felix Meritis, 1785
Willem (toegeschreven) Pont (goud- en zilversmid)
Amsterdam
zilver, hout (ebben)
lengte: 27.5 cm; breedte: 8.3 cm; hoogte: 5.4 cm; gewicht (bruto): 137.8 gr;
gehalteteken onderzijde blad: Hollandse leeuw
jaarletter onderzijde blad: A
: jaarletter A=1785
meesterteken? onderzijde blad: P: meesterteken met letter P onder streep
: bron: Voet 1912, nr 494; Citroen 1975, nr 718; De Lorm 2001, p. 527/meesterteken toegeschreven aan Willem Pont (ca. 1734 [1755] -1797)
stadskeur onderzijde blad: Amsterdam
: stadswapen
bruikleen 1917-10-15
inv.nr. KB 1066
in depot
Troffel met driehoekig blad, hoekig gebogen steel en cilindrisch manchet. Balustervormig, geprofileerd handvat van ebbenhout met knopje. Op blad bij aanzet steel een opgelegd portretmedaillon tussen guirlandes van laurierbladeren.
Herkomst
Geschenk van de Mij. Felix Meritis aan het Rijksmuseum, Amsterdam, 1889; bruikleen van het Rijksmuseum, Amsterdam, 1917
Trefwoorden
troffel, metselaarsgereedschap, eerste steenlegging, Felix Meritis, Cornelis Sebille Roos, Maatschappij Felix Meritis, Jacob Otten Husly, Tjaerd Anthony van Iddekinge
edele metalencollectie
Catalogus zilver AHM 2003
De troffel is volgens overlevering op 7 juli 1787 gebruikt door Cornelis Sybille Roos (17..-18..) bij de eerste steenlegging van het gebouw der Maatschappij Felix Meritis (Gelukkig door Verdiensten), Keizersgracht 324 (huidige nummering). Het bouwwerk met zijn monumentale gevel in neo-classicistische stijl werd ontworpen door Jacob Otten Husly (1738-1796). Dezelfde architect zou enkele jaren later voor mr. Tjaerd Anthony van Iddekinge (1756-1837) een nieuw woonhuis aan de Herengracht bouwen, voor de eerste steenlegging waarvan een nagenoeg identieke zilveren troffel van Willem Pont is overgeleverd (cat.nr. KB 864). Uit de notulen van de bouwcommissie van Felix blijkt dat de metselaar geacht werd de zilveren troffel te leveren (GAA, PA 59, dl 378, p. 77). Dit kan een verklaring zijn voor de eenvoudige uitvoering van het gereedschap, zonder gelegenheidsgravering.
Het is opmerkelijk dat er twee jaar verschil bestaat tussen het jaar van vervaardiging van de troffel en de eerste steenlegging van Felix. Mogelijk had Pont - of de winkelier aan wie hij leverde - de troffel in voorraad. Zie ook: Inleiding De Roever, p. X. ( Bert Vreeken)
Amsterdam Museum, bruikleen Rijksmuseum Amsterdam
