Keten, samengesteld uit 26 rechthoekige en trapeziumvormige schakels. Twaalf schakels met vergulde bloem- en bladranken, alternerend met dertien schakels met een gevlochten omheining, waarin een verguld toegangshek en gotisch bladwerk, de Hollandse Tuin symboliserend. Middelste schakel onderaan met een omheining waarin een vergulde, klimmende leeuw. Schakels aan weerszijden met bladwerk aan boven- en onderzijde. Middelste schakel bovenaan, tevens sluiting, met rolwerk-cartouche en leeuwenmasker. Middelste schakel onderaan met een vergulde druivenrand en schakelketting met verguld zilveren vogel. Vogel met naturalistisch gegraveerd verenkleed. Keten met tien aangehechte zilveren schildjes van schutterskoningen, gegraveerd met jaartallen, wapens, namen en huismerken. Vanaf het slot in kloksgewijze volgorde: 1) voorzijde (vz.): Jan Munter/ Steen Cooper/, keerzijde (kz.): Ao. 1644 Ady. 17 August/ oooI00oIoI/; 2) vz.: een huismerk; 3) vz.: een gedeeld wapen met links een zwaan op grondje en rechts een achtpuntige ster; 4) vz.: een wapen met kruis; 5) vz.: een huismerk en het opschrift: Anno III (of: m) ru ym/; 6) vz.: een fantasiewapen; 7) vz.: een huismerk, kz.: ANNO ru houwen?/; 8) vz.: een huismerk (incompleet); 9) vz.: 1630/ Marten:/ Ray/ en huismerk; 10) vz.: CB/ 1530/ en huismerk.
Herkomst
Vervaardigd voor het St. Joris- of Voetboogschuttersgilde, Amsterdam, ca. 1550; overdracht aan de stad Amsterdam, 1673; bewaard ten stadhuize (Dam), kamer Thesaurie Ordinaris, tot 1806; (Dam), rariteitenkamer, 1806-1808; (Prinsenhof), rariteitenkamer, 1808-1885; bruikleen van de stad Amsterdam aan het Rijksmuseum, Amsterdam, 1885-1975; Amsterdams Historisch Museum, 1975
De drie Amsterdamse schutterijen hielden ieder jaar in mei een feestelijke wedstrijd ‘papegaaischieten’. Er werd niet op een echte papegaai geschoten, maar op een houten vogel die bovenop een hoge paal of boom was gezet. Wie hem eraf schoot, met handboog, voetboog of vuurwapen was de schutterskoning. De winnaars mochten een speciale staf en een schuttersketen dragen, een zware, kostbare ketting. Aan de keten hing een zilveren vogel als teken van de overwinning. ( Anneke van de Kieft)
Catalogus zilver AHM 2003
De keten is vervaardigd voor het St. Joris- of Voetboogschuttersgilde te Amsterdam. Ondanks het ontbreken van keuren zal het object - mede gezien de prestigieuze opdracht aan een der stedelijke schutterijen - in Amsterdam zijn vervaardigd. De drinkhoorn van de voetboogschutters is dit immers ook. In de keten van St. Joris is de iconografie van de Hollandse Tuin verwerkt, zoals dit ook voorkomt bij de drinkhoorn van deze schutterij (cat.nr. KA 13965). Het motief van een omheinde en door een leeuw bewaakte symboliseert het goed verdedigde Hollandse gebied. De koningsketen hoorde met de staf tot de 'regalia' van de schutterskoning, de winnaar van het jaarlijkse papegaaischieten.
Deze schutterij, die reeds aan het einde van de veertiende eeuw bestond, beschikte vanaf ongeveer 1450 over een verenigings- of doelengebouw aan het Singel tussen de Heiligeweg en het Spui, ten zuiden van het terrein der handboogschutters. Na een ingrijpende reorganisatie van de schutterijen verviel het rijke gildebezit van het Voetboogschuttersgilde in 1673 aan de stad (Bos 1996, p. 72).
Zie voor de drinkhoorn van het St. Joris- of Voetboogschuttersgilde: cat.nr. KA 13965. Het Amsterdams Historisch Museum bezit een houten scepter van dit gilde (inv.nr. KA 14040).
Zie voor verwante koningsketens van de twee andere Amsterdamse schutterijen: cat.nrs. KA 13962 (Kloveniersgilde) en KA 13961 (St. Sebastiaans- of Handboogschuttersgilde). Zie: Inleiding Vreeken, p. X. Zie ook Inleiding De Roever, p. X. ( Bert Vreeken)
