opschrift op achterzijde met inkt: Corn. Buijs 1777
stempel links onderaan op achterzijde: De letters MF: Stempel van Museum Fodor (Lugt 1036)
watermerk: Gekroond schild met Franse lelie, met daaronder een bijenkorf (?)
Cornelis Buijs (1742-1826) was opgeleid tot schilder, maar legde zich voornamelijk toe op de tekenkunst. Hij was een uiterst kundig tekenaar; hij won verscheidene prijzen en onderwees aan de Amsterdamsche Stads Teeken-Akademie, waar hij ook bestuurslid was. Zijn getekende oeuvre bestaat goeddeels uit werken in een klassiek academische stijl, maar hij stond tevens bekend om zijn kopieën naar “onderscheidene Meesters.”
Deze tekening is zo’n kopie; het schilderij wat Buijs hier natekende werd in ca. 1670 geschilderd door Jan van der Heyden (1637-1712), met figuren door Adriaen van de Velde (1636-1672). De afgebeelde kerk, met zowel gotische als barokke architecturale elementen, is naar alle waarschijnlijkheid verzonnen door Van der Heyden zelf. De lege ruimten in de façade van de kerk zouden volgens kunsthistorica Philippa Plock toespelingen op de Beeldenstorm (1566) zijn; normaliter zouden er standbeelden in hebben gestaan. De brug is typisch Amsterdams, net als het pand dat rechts van de kerk staat. Deze fantasiescène zal dus wel gebaseerd zijn op zeventiende-eeuws Amsterdam.
Het schilderij van Van der Heyden bevindt zich vandaag de dag in Brits landhuis Waddesdon Manor, maar in de late achttiende eeuw maakte het deel uit van de collectie van Pieter de Smeth van Alphen (1753-1809). De Smeth was een belangrijke Amsterdamse kunsthandelaar met een collectie van 132 schilderijen, onder meer van Rembrandt, Van Dyck en Ruisdael. Het is zeer waarschijnlijk dat Buijs dit werk van Jan van der Heyden in de collectie van De Smeth gezien kan hebben. Buijs woonde immers, net als de Smeth, in Amsterdam, was een vooraanstaand man binnen de Amsterdamse kunstwereld – en de gelijkenis tussen schilderij en tekening is zodanig treffend, dat het niet anders kan dan dat Buijs het paneel in levende lijve heeft kunnen kopiëren.
( Nina Reid)