opschrift in de hoeken, binnenzijde middenkader, kloksgewijs: JVDV / JS / 1845 / ANNO: JVDV: Johannes van der Vegt, vader van borduurster
JS: Johanna (Janna) Stroom, moeder van borduurster
jaar voltooiing doek
opschrift direct boven het middenkader: AVDV / AW: AVDV:
AW:
opschrift direct onder het middenkader: MEV / DJH
MEV:
DJH:
opschrift eerste rij, linkerstop, kruis, links boven en onder: JV AR / JV DV: JV: vader Johannes, broer Johannes of zus Janna?
AR: onbekend
JV: vader Johannes, broer Johannes of zus Janna?
DV: broer Dirkje
opschrift eerste rij, rechterstop, kruis, rechts boven en onder: AAV EW / DV EV: AAV: zus Anna Antoniua
EW: onbekend
DV: broer Dirkje
EV: zus Elsje
opschrift tweede rij, linkerstop, ster, links boven en onder: AV CDV / GV AV: AV: grootvader Antonie, zus Anna of broer Antonie
CDV: onbekend
GV: onbekend
AV: grootvader Antonie, zus Anna of broer Antonie
opschrift tweede rij, rechterstop, ster, rechts boven en onder: JW JAW / MEV HHB: JW: onbekend
JAW: onbekend
MEV: onbekend
HHB: onbekend
opschrift derde rij, linkerstop, kruis, links boven en onder: GS DS / JJK CB: GS: onbekend
DS: Daniel Stroom, grootvader aan moederszijde?
JJK: onbekend
CB: onbekend
opschrift derde rij, rechterstop, kruis, rechts boven en onder: AVP HHB / ME VDV: AVP: onbekend
HHB; onbekend
MEVDV: Maria Elisabeth van der Vegt, borduurster
schenking 1981-01-09
inv.nr. KA 17266 in depot
Vervaardigd in het Weeshuis van de Nederduitsch Hervormde Diaconie, Amsterdam
Maria Elisabeth van der Vegt wordt op 23 december 1828 in Amsterdam geboren. Ze is de dochter van Johannes van der Vegt (1790-1944) een kruier uit Amsterdam en stadsgenoot Johanna Stroom (ca. 1789-1842) een naaister van beroep. Ze trouwen op 26 april 1812. Een jaar later wordt hun eerste kind en stamhouder Johannes geboren. Zoon Antonie sluit in 1831, zo’n dertien jaar later, een rij van negen kinderen; vijf jongens en vier meisjes. Maria is het op één na laatst geboren kind. Haar ouders overlijden jong, waarna Maria in het Weeshuis der Nederduitsch Hervormde Diaconie aan de Binnen Amstel terechtkomt. Rijkelijk laat want Maria is dan al bijna of helemaal 16 jaar. In 1944 voltooid Maria daar een borduurlap waarna een stoplap volgt. Het handwerkonderwijs in het weeshuis van de Diaconie staat hoog aangeschreven. Dankzij deze gedegen opleiding kan Maria als naaister in haar eigen onderhoud en dat van haar latere gezin voorzien. Op 13 mei 1852 wordt daarvoor de basis gelegd als Maria trouwt met Martinus Wijbrands (*1822-1907) een kantoorbediende uit Amsterdam. Samen krijgen zij drie kinderen: Andries, Janna Martina en Ida Maria. Als Maria 15 augustus 1861 overlijdt, hertrouwt Martinus korte tijd later, in 1862, met Maria Lantman. Met haar krijgt hij vier kinderen: Karel, Anna Regina, Gerrit en Georg Frederik. Janna Martina trouwt met Jan Wijndelt Nipperus (1861). Zij verwelkomen één kind, dochter Anna Regina Nipperus (1892-1986). Zij heeft de doeken van haar grootmoeder aan het museum geschonken, waar ze in goede handen zijn, bewaard voor de toekomst.
Maria’s stoplap toont alle kenmerken van een Diaconie doek. Deze doeken kwamen op het eerste oog sterk overeen met Burgerweeshuisdoeken. Rondom een middenkader waarin een geromantiseerd motief is aangebracht – in dit geval een struik met bloeiende rozen - worden altererend kruis– en sterstoppen en een winkelhaakstop in de hoek rechtsonder geoefend. De initialen tussen de stoppen verwijzen naar personeel van het weeshuis, familie en soms vriendinnetjes. Opvallend zijn de grote initialen in de buitenhoeken van de sterren boven en onder het middenkader. Zij behoren de vier regentessen toe. Deze dames van goeden huize werden moeders genoemd. De tweede letter verwijst naar hun achternaam. De Diaconie-doeken onderscheiden zich van de Burgerweeshuisdoeken, doordat de initialen de schrijfrichting blijven volgen en niet meedraaien met de klok, ook worden de persoonlijke gegevens van de borduurster in, net onder of boven het middenkader geplaatst. Bij deze doek ontbreken de persoonlijke gegevens. In de rechteronderhoek laat Maria alleen haar initialen achter. Ze legt in 1848 de laatste hand aan deze doek.
(Suzette van 't Hof)