signatuur/datering linksonder: Rembrandt f 1642
opschrift op cartouche midden boven: Frans Banning Cocq / heer van Purmerlant en Ilpendam/ Capiteijn/ Willem van Ruijtenburch van Vlaerding/ heer van Vlaerdingen Leutenant/ Jan Visscher Cornelisen' vaendrich/ Rombout Kemp' Sergeant/ Reijnier Engelen' Sergeant/ Barent Harmansen/ Jan Adriaensen Keyser/ Elbert Willemsen/ Jan Clasen Leijdeckers/ Jan Ockersen/ Jan Pietersen bronchorst/ Harman Iacobsen wormskerck/ Jacob Dircksen de Roy/ Jan vander heede/ walich Schellingwou/ Jan brugman/ Claes van Cruysbergen/ Paulus Schoonhoven
oud stadsbezit
inv.nr. SA 7392 te zien in Rijksmuseum Amsterdam
Middelkoop
Schutters van de kloveniersdoelen uit een poort naar buiten tredend. Op een schild aangebracht naast de poort staan de namen van de afgebeelde personen: Frans Banning Cocq, heer van purmerlant en Ilpendam, Capiteijn Willem van Ruijtenburch van Vlaerdingen, heer van Vlaerdingen, Lu[ij]tenant, Jan Visscher Cornelisen Vaendrich, Rombout Kemp Sergeant, Reijnier Engelen Sergeant, Barent Harmansen, Jan Adriaensen Keyser, Elbert Willemsen, Jan Clasen Leydeckers, Jan Ockersen, Jan Pietersen bronchorst, Harman Iacobsen wormskerck, Jacob Dircksen de Roy, Jan vander heede, Walich Schellingwou, Jan brugman, Claes van Cruysbergen, Paulus Schoonhoven. De schutters zijn gewapend met lansen, musketten en hellebaarden. Rechts de tamboer met een grote trommel. Tussen de soldaten links staat een meisje met een dode kip om het middel, rechts een blaffende hond. Linksboven de vaandrig met de uitgestoken vaandel.
Rembrandts beroemdste en grootste schilderij werd gemaakt voor de Kloveniersdoelen. Dit was een van de drie hoofdkwartieren van de Amsterdamse schutterij, de burgerwacht van de stad. Rembrandt was de eerste die op een schuttersstuk alle figuren in actie weergaf. De kapitein, in het zwart, geeft zijn luitenant opdracht dat de compagnie moet gaan marcheren. De schutters stellen zich op. Met behulp van licht vestigde Rembrandt de aandacht op belangrijke details, zoals het handgebaar van de kapitein en het kleine meisje op de voorgrond. Zij is de mascotte van de schutters. De naam Nachtwacht is pas veel later ontstaan, toen men dacht dat het om een nachtelijk tafereel ging.
