Allegorische voorstelling van de stad Amsterdam als centrum van de wereldhandel, 1606
olieverf, paneel
hoogte: 79.4 cm; breedte: 165 cm; dikte: 3 cm;
bruikleen 2011
inv.nr. 486
te zien in Amsterdam Museum aan de Amstel
Het deksel is het enige onderdeel van het instrument dat bewaard is gebleven.
Beschilderd deksel van klavecimbel, waarop links in beeld de personificatie van de stad Amsterdam (de Amsterdamse stedenmaagd), gezeten op een troon met aan haar voeten een riviergod. Twee vrouwelijke figuren bieden haar een schip en een parelketting aan, symbolen van zeevaart en rijkdom. Links van haar de god Neptunus. Ze reikt met haar linkerhand naar een globe. In het verschiet schepen in een baai en een gezicht op een Aziatisch landschap. Boven de troon houden putti het stadswapen van Amsterdam op.
Trefwoorden
Tentoonstellingstekst
In 1605 bestelt stadsmuzikant Jan Sweelinck een klavecimbel voor het – oude – stadhuis op de Dam. Pieter Isaacsz krijgt de opdracht het deksel passend te beschilderen. Het resultaat is ernaar: Amsterdam als centrum van de wereldhandel. Links helpen twee stuurlieden de stedenmaagd te navigeren met behulp van de sterren. Hollandse schepen bevaren de oceanen van een wonderlijk afgebeelde aarde, met de zuidpunt van Afrika bovenaan. Het geheel ademt een trots die we vijftig jaar later zullen terugzien in het grootse nieuwe stadhuis. ( Kees Zandvliet)
Amsterdam Museum, bruikleen Rijksmuseum Amsterdam
