Brandewijnkom, 1677
Sigusmundus (toegeschreven) Zschammer (goud- en zilversmid)
Amsterdam
zilver
hoogte: 5.2 cm; breedte: 22.8 cm; diameter: 13.5 cm; gewicht: 200.37 gram;
toetssteek buitenzijde wand/onderzijde bodem
stadskeur buitenzijde langs de rand: Amsterdam
: stadswapen
opschrift buitenzijde langs de rand: Hollandse Leeuw
meesterteken buitenzijde langs de rand: ZS
: Sigismund Zschammer; bron: Voet 1912, nr 113; Citroen 1975, nr 846
: werkzaam in Amsterdam van 1661 tot 1693
jaarletter buitenzijde langs de rand: P = 1677
opschrift: zie Voet p. 146 no. 557
aankoop 1987-02-05
inv.nr. KA 18351
in depot
Brandewijnkom met lage spreidende voet, gewelfde achtlobbige wand en twee horizontale handgrepen. Lobben met gegraveerde verticale lijnen, de bovenzijde met gebogen C-voluten. Onderzijde wand, tussen de lobben, met palmetten. Bodem straalsgewijs gedreven met druppelpatroon. Handgrepen met gecontourneerde rand, elk met voorstelling van een kinderfiguur en een mand met bloemen.
Herkomst
Kunsthandel Van Ravenstein, Haarlem, 1987
Trefwoorden
brandewijnkom, Rotterdam, Museum Boijmans Van Beuningen, Jan Luyken
edele metalencollectie
Catalogus zilver AHM 2003
Brandewijnkommen als deze zijn in de provincies Friesland en Groningen vanaf het midden van de zeventiende eeuw tot ver in de negentiende eeuw in grote hoeveelheden geproduceerd. Op hoogtijdagen presenteerde men er een mengsel van brandewijn, rozijnen en bruine suiker in. Dergelijk drinkgerei is ook in een aantal steden in de andere gewesten vervaardigd. Dit Amsterdamse exemplaar volgt in de vormgeving van de oren - versierd met bloemwerk en kinderfiguurtjes - het Haarlemse type. Museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam bezit in particulier bruikleen een Amsterdamse kom uit 1671 (Ter Molen 1992/93, p. 120 afb. 5). In Holland werd er vermoedelijk geen brandewijn uit opgelepeld, maar werden ze als papkom gebruikt.
Soortgelijke brandewijnkommen zijn afgebeeld op een anonieme prent naar Jan Luyken (1649-1712), uitgebracht als aankondiging van een in 1689 te Durgerdam gehouden loterij van zilveren voorwerpen. Ze worden daar 'Koppen' genoemd (Ter Molen 1992/93, p. 112 afb. 1, p. 119). ( Bert Vreeken)
Amsterdam Museum
