Axiell Internet Server 6
  • 10182
  • Begrafenisschild van het St. Victors- of Korenmolenaarsgilde, 1645
    • stadskeur voorkant onder: Amsterdam     
    • inv.nr. KA 3699
      in depot

    • Cartouchevormige plaat met een medaillon waarin een gedreven voorstelling van St. Victor met harnas, helm en mantel, de schutspatroon van het Korenmolenaarsgilde. Op twee schilden in zijn rechter hand een neerwaarts gericht zwaard houdend en in zijn linker het model van een standaardmolen. De twee andere schilden met gespiegelde voorstelling. Rand, opgebouwd uit kwabornamenten met maskerachtige vormen in het midden van onder- en bovenzijde. Links- en rechtsboven steekt een palmtak uit de rand.

    • Herkomst
      Vervaardigd voor het St. Victors- of Korenmolenaarsgilde, Amsterdam, 1645; commissarissen van het voormalige Korenmolenaarsgilde, Amsterdam; geschenk van het Onderstand- en Begrafenisfonds der Korenmolenaars, Amsterdam, 1916


    • Trefwoorden
    • ,

    • 10182

    • Catalogus zilver AHM 2003
      De vier schilden, bestaande uit twee gelijke paren (KA 3698 en KA 3699, KA 3700 en KA 3701), zijn vervaardigd voor het St. Victors- of Korenmolenaarsgilde te Amsterdam. Waarschijnlijk waren ze paarsgewijs, in antithetische ordening aan weerszijden van de lijkbaar van een overleden gildebroeder bevestigd. Het op de schilden afgeslagen meesterteken, een valk met kap en wapperende linten, was tot voor kort niet-geïdentificeerd. Het teken is - in combinatie met de gegraveerde naam Simon Andriesz Valkenaer en het jaartal 1630 - geregistreerd op de gildeplaat van het Amsterdamse Goud- en Zilversmidsgilde, zodat de schilden thans met zekerheid aan deze meester zijn toe te schrijven (zie: Bijlage, p. X).
      In het Amsterdamse Korenmolenaarsgilde waren, naast de bazen en meesterknechten, ook eigenaren van molens georganiseerd. Het gilde had St. Victor als schutspatroon (Van Eeghen 1951, p. 72-73). In de achttiende eeuw telde de stad 31 korenmolens, waaronder De Victor die tot 1898 op het voormalige bolwerk Rijk ter hoogte van de Rozengracht stond. Boven de ingang prijkte een gevelsteen met de heilige, afgebeeld als bisschop met een molen in zijn hand en een harnas aan zijn voeten. De steen is nu in bezit van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap te Amsterdam (Boers 1978, p. 18-19 afb.).
      Zie voor begrafenisschilden van andere Amsterdamse ambachtsgilden: cat.nr. KA 6592 t/m KA 6595, KB 1378-KB 1379, KA 13976 t/m KA 13979, KA 6596 t/m KA 6599, KB 1361 t/m KB 1364, KA 8058, KA 6588 t/m KA 6591, KA 7458.
      Zie over functie en gebruik van begrafenisschilden: cat.nr. KA 6592 t/m KA 6595. Zie inleiding Vreeken, p. X.

      Tentoonstellingstekst
      Deze twee zilveren schilden werden gebruikt bij de begrafenis van gildeleden van het Sint Victors- of Korenmolenaarsgilde. Wanneer een lid van het gilde overleden was, werd hij uitgedragen door zijn gildebroeders. De kist werd bedekt met een zwart doodskleed waaraan, tijdens de begrafenisplechtigheid, dergelijke zilveren schilden waren gehecht. Op de begrafenisschilden waren vaak beschermheiligen, gereedschap of andere kenmerken van de beroepsgroep afgebeeld. Het aantal schilden en versierselen liet de positie zien van de overledene binnen het gilde.
      In het Amsterdamse Korenmolenaarsgilde waren, naast de bazen en meesterknechten, ook eigenaren van molens georganiseerd. Sint. Victor was de beschermheilige. De leden van een gilde genoten een aantal privileges zoals garantie op werk, zorg en uitvaart.
      Om lid te worden moest de officieel als ‘poorter’ ingeschreven vakman een meesterproef afleggen, en daarmee zijn professionele bekwaamheid tonen. Vaak werd ook entreegeld gevraagd.
    •  

    • Amsterdam Museum


    • Gebruik deze duurzame link bij een verwijzing naar dit object:
      http://hdl.handle.net/11259/collection.10184