opschrift onderaan: Sie FRANS VAN MIERIS. beelt./Getekent op Papier:/Die door Penceel en Verw ons Wonderen Vertoonde:/Roemt. t. oude op APEL. Niet minder Roemt men hier:/Op.t Wonder. dat APEL. en ZEUXIS. t. hooft Ontkroonde
merk verso, links onderaan: Museum Fodor
: Lugt 1036
nummer verso, rechts onderaan: 110
watermerk: contramerk M
legaat 1860-12-24
inv.nr. TA 10221 in depot
Herkomst
Veiling (Quarles van Ufford en J. Hoofman), Amsterdam, 19 oktober 1818, Kunstboek O, nr. 3: 'Frans van Mieris den Ouden. Keurig met o.i. inkt, door hemzelven.' (f 30,- aan Hulswit); Veiling J.H. Molkenboer, Amsterdam, 17 oktober 1825 e.v.d., p. 41, Kunstboek G, nr. 5: 'Frans van Mieris, de Ouden. Het Afbeeldsel van hem zelven; fraai met oostind. inkt.' (f 45,- aan De Vries); Veiling H.H. Klijn, Amsterdam, 27 mei 1856, Kunstboek H, nr. 193: 'F. van Mieris. Het Portret van dezen Kunstenaar, in staande houding, met de regterarm in de zijde; zeer uitvoerig en fraai met o.i. inkt.' (f 84,- aan De Vries, F); Collectie C.J. Fodor, legaat 1860
Het portret van Frans van Mieris de Oude (1635-1681) is zeer waarschijnlijk gemaakt door Willem van Mieris, de zoon van de geportretteerde. Willem van Mieris kopieerde een zelfportret van zijn vader uit 1667, thans in het British Museum te Londen (afb. a). Het origineel is uitgevoerd in zwart krijt, de kopie in grijze inkt. Er zijn kleine verschillen tussen de portretten. De kopie strekt zich aan zijkanten en bovenkant iets meer uit en aan de linkerzijde is summier een landschap getekend, dat op het origineel ontbreekt. Ook de gedichten onder beide portretten zijn niet identiek.
Hetzelfde portret van Frans de Oude komt voor op het 1742 gedateerde schilderij van Frans van Mieris de Jonge (1689-1763) met Drie generaties schilders uit het geslacht Van Mieris. Het veelvuldig afbeelden van Frans van Mieris de Oude geeft blijk van de verering voor hem binnen de familie. In de gedichten wordt hij vergeleken met de schilders uit de klassieke oudheid Apelles, Zeuxis en Parhasius, bekend door de anekdotes van Plinius (circa 23-79 n.Chr.). Hierin werden ze geroemd om hun volmaakte manier van schilderen.
Het portret van Frans de Oude is meermalen in prent gebracht, door Abraham Blooteling (1640-1690), Carel de Moor (1655-1738) en William Baillie (1723-1792). ( Ingrid Oud)
