waarborgteken onderzijde steel: A: Minervakop met letter A
: Minervakop met A= keurkamer Amsterdam
gehalteteken onderzijde blad: 2: leeuw tweede gehalte
jaarletter verbindingsstuk: F: jaarletter F
: jaarletter F=1865
meesterteken? onderzijde blad: JT: meesterteken met de letters J T waartusen een hart in staande zeshoek
: bron: Verantwoordelijkheidstekens 1999, nr. 66093/meesterteken JT= Johannes Jacobus Torlau (? [1858-1873] ?)
schenking 1960-03-26
inv.nr. KA 8026 in depot
Troffel met driehoekig blad, S-vormige steel met een cilindrisch verbindingsstuk van thans ontbrekend handvat. Op bovenzijde blad is een blok woonhuizen gegraveerd. Rand blad met gestoken en gegraveerde zig-zagpatronen.
Herkomst
Geschenk van de erven mejuffrouw M.G. van Vollenhoven, Zeist, 1960; Troffel werd gebruikt door burgemeester Van Vollenhoven op 19-6-1865 bij het leggen van de gedenksteen voor het eerste blok woonhuizen van de Nederlandse bouwmaatschappij in Amsterdam.
De troffel is op 19 juni 1865 gebruikt door burgemeester mr. Jan Messchert van Vollenhoven (1812-1882) bij het leggen van de gedenksteen voor het eerste blok woonhuizen van de Nederlandsche Bouw-Maatschappij aan het Oosteinde 13-15 (huidige nummering) (Van Eck 1948, p. 228). Bij de troffel hoort een speciebak van mahonie-, citroen- en ebbenhout (inv.nr. KA 8025) met twee zilveren plaatjes op de handvatten waarop is gegraveerd: Ter Herinnering/ aan het leggen/ van den Gedenksteen/ VOOR HET/ eerste Blok Woonhuizen/ VAN DE/ Ned: Bouwmaatschappij./ en: DOOR/ Burgemeester/ van Vollenhoven./ Amsterdam/ den 19e Junij 1865./. (afb. Xa)
De huizen aan het Oosteinde staan er nog, met de gedenksteen die een soortgelijk opschrift draagt als de speciebak. Opmerkelijk is dat op de steen 18 juni als datum van de plechtigheid is vermeld. De Nederlandsche Bouw-Maatschappij, een stichting van de Amsterdamse arts en ondernemer dr. Samuel Sarphati (1813-1866), was opgericht om in de omgeving van het - eveneens door hem gefinancierde - Paleis voor Volksvlijt een woonwijk op stand te realiseren. Door een chronisch gebrek aan kapitaal kwam men echter niet verder dan de bouw van een aantal woningen aan het Oosteinde en het Westeinde (Van Tijn 1965, p. 118). ( Bert Vreeken)
