Illuminatieprenten, 1795

In januari 1795 werd het oude regime verjaagd, met behulp van de Franse revolutionaire troepen, die de Republiek binnenvielen. De revolutie in Nederland verliep zonder bloedvergieten en wordt daarom wel de ‘fluwelen revolutie’ genoemd.
Op 19 juni 1795 waren op 15 plaatsen in Amsterdam versierde bouwsels opgericht met zinnebeeldige en historische voorstellingen. Dit ter ere van de installatie van de eerste gekozen volksvertegenwoordigers in Amsterdam en de alliantie gesloten tussen de Franse Republiek en Nederland, nu de Bataafse Republiek geheten.
De bouwsels waren een vorm van politieke propaganda. ‘s Avonds zouden ze verlicht worden, maar door het slechte weer werden veel olielampjes uitgeblazen.
De drie hier getoonde illuminatieprenten komen uit een serie van 15 ingekleurde gravures. ( Lodewijk Wagenaar)

Dit is een goed voorbeeld van politieke propaganda aan het einde van de 18e eeuw. Slavernij en armoede zijn links en rechts in de nissen afgebeeld. Het tafereel in het midden toont de strijd van Hercules tegen het zevenkoppige monster, de Hydra. Hiermee verwezen de makers naar de politieke machtstrijd, die vanaf de jaren 1780 in Nederland gaande was. Hercules verbeeldt het Nederlandse vrijheidslievende volk en de aristocratische regeerders worden als een zevenkoppig monster voorgesteld. De zeven koppen van het monster verwijzen naar de oude regeringsvorm: de Republiek, een statenbond van zeven souvereine gewesten. ( Lodewijk Wagenaar)