Grietje Tap (1898-11-19 - 1986-05-04) (borduurster)
Amsterdam
katoen, kleurgebruik: rood
hoogte: 22 cm; breedte: 28 cm;
opschrift regel 1 en 2: IHN-alfabet
: Het eerste alfabet op deze doek is opgebouwd naar moeilijkheidsgraad. Eerst leerden de meisjes de stokletters borduren de I H N M J L T F E P B R K en D, als ze dat onder de knie hadden kwam de volgende uitdaging, de zogenaamde schuine letters A V W X Y en Z en ten slotte de ronde U C G O Q en S. Practice makes progress. Daarna volgde vaak het ABC in gebruikelijke volgorde.
opschrift regel 3 en 4: alfabet en cijferreeks: alfabet, kapitalen cursief, cijfers 1 t/m 8
opschrift regel 5, 6, 7 en 8: alfabet en cijferreeks: alfabet kapitalen, cursief en cijfers 1 t/m 4 op 7de regel en 5 t/m 0 op 8ste regel
opschrift regel 9: GrietTap. 13Oct.1909: naam borduurster en datum voltooiing doek
schenking 1996-05-18
inv.nr. KA 19710 in depot
Vervaardigd in het Weeshuis der Nederduitsch Hervormde Diaconie
Grietje Tap wordt op 19 november 1898 geboren in Amsterdam. Ze is de dochter van de uit Arnhem afkomstige bierbrouwersknecht Johan Casper Tap (*1852) en Maria van Nimwegen (1856) uit Amersfoort. Het gezin is kinderrijk. In 1877, het jaar waarin Johan en Casper trouwen, wordt hun eerste Wilhelmina geboren. Zo’n twintig jaar later sluit Grietje de rijen, ze is het elfde kind van het paar . Of alle kinderen levensvatbaar waren is niet bekend; een dochter is jong overleden. Vermoedelijk Grietjes ouders kort na de geboorte van hun jongste eveneens overleden. Van haar moeder is bekend dat dat vóór 1905 is. Grietje belandt in het Weeshuis der Nederduitsch Hervormde Diaconie. Als ze wat ouder is en het weeshuis verlaten heeft, neemt ze de betrekking van dienstbode aan. Ze verlies haar hart aan een Zeeuw. Op 3 april 1920 trouwt ze in Ouwerkerk met kantoorbediende Cornelis de Later (1893-1949), zoon van een landbouwer. In september 1919 staat het paar al in het Stadsarchief van Amsterdam als inwoners van de stad vermeld onder ‘diverse adressen’. Hun zonen Christiaan Johan (* 1925) en Cornelis Johannes Adrianus (1927-1963) worden er geboren. In 1949 overlijdt Cornelis sr. Grietje is weduwe. Ze zal nog lange tijd alleen blijven, op 4 mei 1986 gaat ze heen in haar geboorteplaats Amsterdam.
In het Weeshuis van de Diaconie heeft Grietje leren handwerken als de beste. Ze is ijverig en vooral een doorzetster. Van één klein lapje met één stop tot een stoplap van hoge kwaliteit, Grietje maakt grote sprongen. Ze laat elf handwerkjes na, die door haar zoon Christiaan in 1996 aan het museum geschonken zijn.
Naast haar rodeschoollapje, maakt Grietje in jaar later, in 1909, nog een klein letterlapje dat opent met het IHN-alfabet waarna ze vervolgens nog twee ABC-alfabetten uitwerkt. Het eerste in Romeinse kapitalen, het tweede in kapitalen en cursief. De ABC-alfabetten worden gevolgd door een cijferreeks. In het laatste alfabet zorgt ze ervoor dat de onderstok van de hoofdletter G niet in het gedrang komt. Grietje ‘signeert’ met een stoerdere versie van haar naam: “Griet Tap. 13 Oct. 1909.”. Het alfabet lijkt op het eerste gezicht willekeurig samengesteld. Niets is minder waar. Het is opgebouwd naar moeilijkheidsgraad. Eerst leren de meisjes de stokletters borduren de I H N M J L F E P B R K en D. Als ze dat onder de knie hebben komt de volgende uitdaging, de zogenaamde schuine letters A V W X Y en Z en ten slotte de ronde U C G O Q en S. In de collectie is een alfabetlint van Grietje opgenomen (KA 19718). Mogelijk een steuntje in de rug? Had Grietje moeite met het leren van het alfabet? Griet kiest voor dit letterlapje voor rood katoenen garen op een katoenen stramien. Ze vult de doek met uitsluitend kruissteekjes.
(Suzette van 't Hof)