stadskeur onderzijde blad: stadskeur Amsterdam met stadswapen Amsterdam
gehalteteken onderzijde blad: Hollandse leeuw
jaarletter onderzijde blad: K: jaarletter K
: jaarletter K=1720
meesterteken? onderzijde blad: meesterteken ooievaar in schild
: bron: Voet 1912, nr. 135; Citroen 1975, nr. 1018; De Lorm 2001, p. 529-530/meesterteken toegeschreven aan Pieter Robol I (1675 [1698] -1730)
opschrift bovenzijde blad: Dirck Sautijn/ Heeft geleijt de/ Eerste Steen Aant/ Nieuwe Magezijn/ Van de Oostindise Compagni/ Op t'oost ent Van Oostenburg/ op Donderdag den 18d April/ 1720/.
toetssteek handvat/onderzijde blad
bruikleen 1960-04
inv.nr. KB 865 in depot
Troffel met driehoekig blad, S-vormige steel en taps toelopend zilveren handvat met geprofileerde knop, oog en ring. Onderzijde handvat gegroefd en geprofileerd. Op bovenzijde blad is gegraveerd: Dirck Sautijn/ Heeft geleijt de/ Eerste Steen Aant/ Nieuwe Magezijn/ Van de Oostindise Compagni/ Op t'oost ent Van Oostenburg/ op Donderdag den 18d April/ 1720/.
Herkomst
Verzameling W.J.R. Dreesmann, Amsterdam; veiling Frederik Muller 22/25-3-1960, nr. 239; aangekocht door van de Stichting Amsterdams Historisch Museum, waarvan in bruikleen sinds 1960
De troffel is op 18 april 1720 gebruikt bij de eerste steenlegging van het Nieuwe Magazijn van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (V.O.C) op Oostenburg. Vier jongetjes hadden de eer samen deze symbolische daad te verrichten: Gerrit Hooft (1713-1750), Adriaan van Loon jr. (1713-1722), François de Wit(t) (1706-1775) en Dirk Sautijn (1711-1742), allen kinderen van bewindhebbers van de V.O.C. Vermoedelijk heeft elk kind ter herinnering een troffel gekregen. Dit exemplaar is op naam gesteld van Dirk Sautijn, een volle neef van Agatha van Bambeeck (1674-1713), de echtgenote van de machtige regent en bewindhebber Lieve Geelvinck (1676-1743).
Het Nieuwe Magazijn diende '[...] tot een pakhuis voor Koffy, Tin, Drogeryen, Speauter [=salpeter, HV], Katoenen-garens, en veele andere waaren, die uit de Indien worden aangebracht. Men kan de goederen hier, door middel van zes windassen, te water, en vier, te lande, opslaan en aflaaten', aldus de achttiende-eeuwse stadshistorieschrijver Jan Wagenaar (Wagenaar 1760-1802, dl 2, p. 84). ( Bert Vreeken)
Tentoonstellingstekst
Op 18 april 1720 werd de eerste steen gelegd voor het Nieuwe Magazijn door Dirk Sautijn (1711–1742), zoontje van een bewindhebber.
Voor deze gelegenheid werd een zilveren troffel vervaardigd.
