opschrift voorzijde, midden onder: Dirk Strycker fecit
opschrift voorzijde, onder het familiewapen: Aetatis 39
opschrift voorzijde, onder het cartouche met het portret: BAYA DE GIBRAL T AR
opschrift voorzijde, midden rechts langs de kustlijn: De Stadt Gibraltar
opschrift voorzijde, onder "De Stadt Gibraltar": Het hooft
opschrift voorzijde, onder het woord "BAYA": Spa. Viceadmirael
opschrift voorzijde, onder "AR": Spaensche Admirael
opschrift voorzijde, midden links: Egbert Pau
opschrift keerzijde, midden, rechts van "Egbert Pau": Madde
opschrift voorzijde, onder "Egbert Pau": C. Adriaen Roest
opschrift voorzijde, onder "C. Adriaen Roest": Viceadmirael Alteras
opschrift voorzijde, midden onder: Den Admirael Heemskerck
opschrift voorzijde, rechts van "Den Admirael Heemskerck": Cap. Lambert
opschrift voorzijde, rechts van "Cap. Lambert": Spaensche schepen
opschrift voorzijde, onderaan, links van het fort: Castel
omschrift voorzijde, op het oog: Dirck . [huismerk] . Heemskerck . Anno 1611
opschrift keerzijde, middelste rij, onder groep met katafalk: e
opschrift keerzijde, boven de man met de landkaart: d
opschrift keerzijde, boven de man met het omfloerste wapen: e
opschrift keerzijde, boven de man met de helm: b
opschrift keerzijde, middelste register, boven "c": C
opschrift keerzijde, boven "C": c
omschrift keerzijde, op het oog: De begrafenis . Vanden . Admerael . Heemskerck .
opschrift keerzijde, midden onder: D. St. fecit.
schenking 1885
inv.nr. PA 511 in depot
Draagpenning.
Voorzijde: midden boven in een staand cartouche het portret van admiraal Jacob van Heemskerck met links en rechts boven twee engeltjes die een lauwerkrans boven zijn hoofd houden. Rechts van hem zijn familiewapen met daaronder zijn leeftijd, links zijn gepluimde helm. De admiraal is gehuld in een harnas; met zijn rechterhand houdt hij het gevest van een zwaard vast; zijn linkerhand rust op zijn heup. Links en rechts van het portret liggende cartouches met de positie van de schepen vóór en na de Slag bij Gibraltar (1607). Daaronder is de slag zelf afgebeeld. De beschrijvingen of namen van een aantal schepen zijn boven de respectievelijke schepen gegraveerd. Rechts onder het fort van waaruit door kanonnen gevuurd wordt; rechts langs de baai de ommuurde stad Gibraltar, een weg, een molen en velden. Onder de molen langs de kust trekt een leger in alle haast naar de stad. In het veld haasten twee mannen met geweren op de schouder zich om zich bij het leger te voegen. Onder het linker cartouche een brandende toren in een heuvelachtig landschap. Rechts daarvan soldaten op galopperende paarden. Midden onder de naam van de maker. Op het oog tekst.
Keerzijde: de staatsbegrafenis van admiraal Jacob van Heemskerck op 8 juni 1607. In een slingerende beweging begeeft de begrafenisstoet zich naar de Oude Kerk. De verschillende deelnemende groepen zijn met letters aangeduid. Onderaan rechts enkele gehelmde soldaten met schilden, onderaan links leden van de schutterijen. Op de middelse register in het midden de katafalk met de lijkkist. Daarvoor loopt een man die een landkaart omhoog houdt. Voor hem een man die het omfloerste familiewapen van de admiraal draagt en voor hem en man die de gepluimde helm van de admiraal op een stok draagt. In het bovenste register lopen notabelen langs huizen naar de Oude Kerk. Links boven in een cartouche de graftombe van de admiraal op het koor van de Oude Kerk. Midden onder de initialen van de maker. Op het oog tekst.
Herkomst
J. Kleynenbergh, 1841 (verkocht voor f 66); De Roye, nr. 1059 (voor f 200); verzameling Gerard Heineken; schenking 1885.
Admiraal Jacob van Heemskerck stierf letterlijk in het harnas tijdens de Slag bij Gibraltar. Zijn heldhaftige dood was aanleiding voor de eerste staatsbegrafenis in de Republiek die in minutieus detail op een unieke penning werd weergegeven. De penning in het Amsterdam Museum is een voor zover bekend enig exemplaar van een penning die zowel de Slag bij Gibraltar als de staatsbegrafenis memoreert.
Over de maker van de penning, Dirck Strijcker (hij signeerde de penning zowel aan de voor- als achterzijde), is weinig bekend en er zijn maar weinig penningen van zijn hand overgeleverd. Des te briljanter is zijn prestatie de grote prent in alle details – zelfs de namen van de schepen zijn overgenomen – op de penning over te nemen. Strijcker koos ervoor de slag zelf en het portret van de admiraal geflankeerd door twee landkaarten van de prent op de voorzijde van de penning te graveren. De keerzijde reserveerde hij voor de begrafenisstoet en de graftombe van de admiraal in de Oude Kerk waarvoor hij de twee kleinere kaders op de nieuwsprent direct links en rechts van het portret van de admiraal combineerde.
De penning is voorzien van een oog waaraan hij gedragen kan worden. Daarop staat de naam van de vermoedelijke opdrachtgever, Dirck Heemskerck, en het jaartal 1611. ( Charlotte Spiering)
