opschrift bovenkant lijst: Caspar de Crayer
opschrift onderkant lijst: De Opstanding
schenking 1933-01-13
inv.nr. SA 406 in depot
Christus, tegen wapperende rode doek, staande op de rand van zijn tombe, in de rechterhand een kruisstaf met vaan. De Romeinse soldaten van de wacht kijken hem vol ontzetting aan, behalve de man rechts, die rustig verder slaapt. Rechtsboven een paar engelenkopjes. De schilder heeft de soldaten in de wapenrusting van zijn eigen tijd afgebeeld.
Herkomst
Waarschijnlijk afkomstig van het hoofdaltaar van de kerk der Alexissen (des Alexiens) te Gent; schenking A. Hertzberger, Amsterdam, 1933; bruikleen aan Bisschoppelijk Museum, Haarlem, 1935; bruikleen aan Catharijneconvent, Utrecht, 1976-1998.
De Christusfiguur vinden we praktisch ongewijzigd terug op andere 'Opstandingen' van De Crayer, nu eens met meer figuren er omheen (kerk te Meldert, Vlieghe, afb. 36; St. Maartenskerk te Gent, Vlieghe, afb. 110), dan weer geheel zonder bijfiguren (twee versies in het museum te Gent, Vlieghe, afb. 190, 191).
Vlieghe acht het mogelijk dat ons stuk het schilderij is dat zich vroeger op het hoofdaltaar van de kerk der Alexissen te Gent bevond, naar blijkt uit J.B. Descamps' beschrijving uit 1769: "La Résurrection de Notre Seigneur bien en l'air. Un des gardes endormi, un autre sur le devant se réveille avec surprise .."(J.B. Descamps, Voyage pittoresque de la Flandre et du Brabant, Parijs 1769, blz. 248).
Vanwege de merkwaardige en ongebruikelijke wijze waarop de soldaat links vooraan door de randen van het schilderij doorsneden wordt, lijkt het mij dat het stuk oorspronkelijk links en van onderen - en wellicht ook aan (de) andere zijde(n) - groter is geweest. ( Albert Blankert)