In een nis een ronde, blauw porseleinen pot met sinaasappelstruikje, waaraan vruchten en witte bloemen
Herkomst
Waarschijnlijk afkomstig van de familie Lopez Suasso. Volgens familie overlevering zou het schilderij samen met de lakkist (KA 1693) een geschenk zijn van de Stadhouder-Koning Willem III aan de bankier Lopez Suasso, die hem het geld had geleend ter financiering van de tocht naar Engeland. Aankoop van kunsthandel Van Lier, Amsterdam, 1939.
Het kweken van oranjeboompjes in kuipen en potten nam in de 17de eeuw een grote vlucht. De planten waren in het gure Hollandse klimaat echter moeilijk tot bloei te brengen. Ze waren vorstgevoelig en moesten elk jaar overwinteren in een verwarmde kas, een oranjerie. Volgens het oordeel van de Amsterdamse botanicus Jan Commelin (1629-1692) kweekte Pieter de Wolff, een stiefzoon van Agnes Block, op zijn buitenplaats in de Purmer de mooiste limoen- en oranjebomen. Commelin publiceerde in 1676 zijn 'Nederlantze hesperides, dat is, oeffening en gebruik van de limoen en oranjebomen, gestelt na den aardt en climaat der Nederlanden'.
Het oranjeboompje heeft ook een symbolische betekenis. In onze streken worden vruchten en bloesem vanouds geassocieerd met het Huis van Oranje. Dit schilderij van een bloeiend oranjeboompje zou volgens overlevering een geschenk zijn geweest van de koning-stadhouder Willem III aan Antonio Lopes Suasso (1614-1685). Deze schatrijke bankier-koopman was een vertrouweling van de vorst en een financier van diens militaire campagnes. Het schilderij, dat hier als een zelfstandig kunstwerk wordt getoond, heeft vermoedelijk oorspronkelijk deel uitgemaakt van een kamerbetimmering. ( Bert Vreeken)
Catalogus AHM 1975/'79
M.i. Noordnederlands werk vervaardigd in de tweede helft van de 17de eeuw. Duidelijk boven- zowel als onderaan besnoeid. Wellicht oorspronkelijk aangebracht in een kamerwand met het doel de beschouwer de suggestie te geven dat hij niet de vlakke wand, maar een rechthoekige nis voor zich had.
In catalogus tentoonstelling Rijksmuseum 1950 wordt melding gemaakt van een overlevering volgens welke Willem III het schilderij, samen met een gelakte geldkist, aan Lopez Suasso zou hebben geschonken. Volgens catalogus tentoonstelling Londen zou deze schenking pas na de dood van Willem III plaats hebben gevonden en was het schilderij wellicht als haardscherm bedoeld. ( Albert Blankert)
Dit schilderij is door stadhouder Willem III aan Francisco Lopes Suasso gegeven als dank voor het geld dat hij aan de stadhouder geleend had voor zijn militaire expeditie naar Engeland. Het schilderij hing oorspronkelijk boven de haard. ( Judith Kraamwinkel)
