Don Frederik besloot Holland nu in het hart aan te vallen. Op 11 december 1572 sloeg hij het beleg voor Haarlem. Daar werden aan beide kanten zonder doorslaggevend resultaat wonderen van dapperheid verricht. De prins trachtte verschillende malen tevergeefs de stad aan de landzijde en vanaf de Haarlemmermeer te ontzetten. Tevergeefs werden de Spaanse schansen moedig bestormd, bezet en hernomen, tevergeefs stelde zelfs de wakkere Kenau Hasselaar zich aan 't hoofd van driehonderd vrouwen om de vijand te verdrijven. De stad moest zich op 12 juli 1573 overgeven. Er volgde een verschrikkelijke strafoefening, maar de plundering werd afgekocht. Hoewel ook Haarlem had moeten zwichten, verloren de landzaten niet de moed. Uit het langdurige beleg was hun gebleken dat de Spanjaarden niet zo onoverwinnelijk waren als men aanvankelijk had gedacht. ( Dedalo G. Carasso)