Familietafereel. Interieur met een familie zingend en drinkend rond een tafel. Op tafel een bord met een wafel, rechts een jonge man met een pijp. Bij het raam een zingende oude vrouw en een jongen met een fluit. Een oude man houdt een roemer met wijn omhoog. Een moeder heeft haar kind op tafel gezet. Op de voorgrond een jonge vrouw met een kruik in de linkerhand
Herkomst
anonieme veiling [Roothaan], Amsterdam (J. de Vries e.a.), 29 maart 1826, nr. 105, aan Abraham Saportas; zijn veiling, Amsterdam (J. de Vries e.a.), 14 mei 1832, nr. 90 aan kunsthandelaar Jeronimo de Vries voor Adriaan van der Hoop; legaat aan de Stad Amsterdam, 1854; Museum Van der Hoop, 1854-1885; bruikleen aan Rijksmuseum, 1885
De naam van Jan Steen is tegenwoordig spreekwoordelijk verbonden met de naar hem vernoemde “huishoudens”. De schilder blonk uit in chaotisch aandoende voorstellingen van interieurs met bonte gezelschappen, veelal voorzien van een knipoog naar de toeschouwer.
Ook in Steens Familietafereel overheerst gezelligheid en plezier: de wijze uil in de nis suggereert de betrekkelijkheid daarvan. Adriaan van der Hoop kocht dit schilderij in 1832 via zijn kunstmakelaar Jeronimo de Vries voor 1400 gulden.
Het schilderij was in de tweede helft van de 19de eeuw zeer populair. Zo werd het als ‘’s Meesters voortreffelyk kunstgewrocht’ afgebeeld in een luxe album met gravures naar hoogtepunten in het Museum van der Hoop. Théophile Thoré vond het als ‘Jour des Rois’ (Driekoningenfeest) omschreven werk ‘délicieux de couleur et de vivacité’. Hij meende hier de kunstenaar en zijn familie te herkennen: de rokende man is de schilder zelf, terwijl zijn vrouw met de rug naar ons toezit. Ronald Gower nam deze bewering over: ‘His own Family. Just the kind of people one would have expected.’ ( Norbert Middelkoop)
