In een hoog schemerig vertrek zit een in lichtgrijze zijde geklede, eenzijdig belichte jonge vrouw, die een ring aanneemt uit handen van een oudere man. Op de achtergrond een jonge man en een vrouw, de vrouw maakt een gebaar van betalen, de man met over elkaar geslagen armen en hoog opgetrokken schouders, zet een afwerend gezicht.
De toeschrijving aan Buys wordt bevestigd door vergelijking met een even groot, stilistisch verwant gesigneerd schilderij, dat hetzelfde vertrek toont, waarin de figuren bovendien op dezelfde wijze gegroepeerd zijn ('De schilder door liefde', ksth. P. de Boer, Amsterdam; ksth. C. Benedict, Berlijn; foto op RKD).
De jonge dame aan de tafel aanvaardt welwilland een kostbare ring van de oude man, die grijnzend naast haar zit. Intussen maakt bij de deur van het vertrek haar oude dienares een gebaar van "betalen" tegen een jonge heer. Deze laatste kijkt daar verstoord naar en in een afwerende houding: kennelijk kan of wil hij niet (genoeg) betalen, of niet zoveel als de oude man. Buys grijpt hiermee terug op traditionele Nederlandse thema's. Een bordeelscène in deftige entourage was geliefd bij de 17de eeuwse meesters (Ter Borch, Metsu). Het in leeftijd "ongelijke liefdespaar", van wie de oudere het leeftijdsverschil poogt te compenseren door de jongere kostbaarheden aan te bieden, komt vanaf de 15de eeuv; talloze malen in de schilderkunst voor (zie: A. Pigler, Barockthemen .. II, Boedapest 1956, blz. 544-547). Ook lijkt het mij mogelijk dat Buys een scène uit een toneelstuk heeft afgebeeld. ( Albert Blankert)
Tentoonstellingstekst
De duiding van de in de 18e eeuw geliefde 'conversatiestukken' is niet altijd eenvoudig. Midden in het vertrek zit een jonge vrouw aan tafel en neemt een ring aan van een oudere man, op de achtergrond een man en een vrouw, die een gebaar maakt alsof zij geld telt. Waarschijnlijk is hier een scène uit een toneelstuk afgebeeld.