plakker op achterzijde paneel: H.G. van der Vliet 1612-1675 / Interior of the Nieuwe Kerk, Amsterdam / with figures on the foreground
knipsel op achterzijde paneel: v N.K. [in engels]
nummer op achterzijde paneel: Christie nummer; resten
aankoop 1965-01-27
inv.nr. SA 23277 in depot
Stemmige weergave in bruinen van een kerkinterieur, gezien naar het orgel, met de rijkgebeeldhouwde preekstoel rechts. Links op de voorgrond een grote pilaar op de hoek van een zijbeuk. Verspreid in de ruimte voor de preekstoel figuren uit de pruikentijd. Van links valt een straal zonlicht langs het orgel op een pilaar rechts.
In de winter van 1645 brandde de Nieuwe Kerk gedeeltelijk af. Van Nickelen schilderde het interieur na de daaropvolgende renovatie. Zo is op het bovenste schilderij het grote orgel uit 1655 te zien, waarvan de kas is ontworpen door Jacob van Campen. Beide interieurs tonen de zeshoekige houten preekstoel uit 1649-’64, het belangrijkste werk van Albert Jansz Vinckenbrinck. Het monumentale koperen koorhek op het onderste schilderij is gemaakt naar ontwerp van Joannes Lutma (1645). ( Norbert Middelkoop)
Catalogus AHM 1975/'79
Blijkens etiket op de achterzijde ooit aan Hendrick van Vliet toegeschreven.
Behalve cat.nrs. 307 en 308 is er nog een derde gezicht in de Nieuwe Kerk van Van Nickelens hand bekend: een iets andere versie van nr. 307 met andere stoffering (ksth. V. Spark, New York, vóór 1956; foto op RKD).
Een in compositie in grote trekken zeer sterk met ons schilderij overeenstemmende tekening bevindt zich in het Prentenkabinet van de Staatliche Museen te Berlijn, als werk van een anoniem meester (cat. Bock Rosenberg 1930, blz. 331, nr. 14662). Deze tekening zou m.i. zeer goed van de hand van Van Nickelen kunnen zijn; tot dusver waren er geen tekeningen van zijn hand bekend.
Het interieur is gezien naar de westzijde, waar de ingang van de kerk en het grote orgel zichtbaar zijn. Dit orgel werd vervaardigd naar een tekening van Jacob van Campen (voltooid 1679); de deuren ervan werden aan binnen- en buitenkant van schilderingen voorzien door Jan Gerritsz van Bronchorst. Rechts de preekstoel van Albert Jansz. Vinckenbrinck (voltooid 1649) met figuren van de vier evangelisten, de kardinale deugden en voorstellingen van de barmhartigheid. ( Albert Blankert)
