signatuur onderaan, rechts van het midden: Paulus Constantijn/la Fargue
opschrift op modern opzetvel in een cartouche: P.C. La Fargue/'t Huys Swanenburg,/halv wegen Haarlem/1778
watermerk: contramerk IV
aankoop 1970-12
inv.nr. TA 31358 in depot
Herkomst
Veiling Hendrik Busserus, Amsterdam, 21 oktober 1782, kunstboek 20, nr. 1316: 'Twee dito [stuks], verbeeldende het Huis Swanenburg, halfweegen Haarlem, en een weinig verder, daar de Schuit weder afvaart, beide gestoffeerd met verscheide Stoffagie; met de Pen en Oostind. Inkt, door P.C. la Fargue.' (f 8.5.-); veiling D.C. Meyer, Amsterdam (R.W.P. de Vries), 17-22 maart 1910, nr. 1944: 'Het Huis Swanenburch Halfweg Haarlem. - Gezicht van Halfweg aan de vaart met de Herberg de Prins, 1776. Twee zeer fraaie teekeningen in O.I. inkt door P.C. Lafargue H. 28.5, B. 45.5.' (f 50,- aan Jonkman); verzameling Siegfried Paul Daniël May en zijn echtgenote Rosine Mariane May-Fuld, Amsterdam; veiling S.P.D. May en R. May-Fuld e.a., Amsterdam (Fr. Muller), 2-5 december 1941, nr. 35 met afb. (f 525,- volgens exemplaar Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie aan Haags Gemeentearchief, Den Haag: onjuist geannoteerd); veiling John A. Ainslie e.a (anon ged), Londen (Christie), 1 juli 1969, nr. 149; aankoop van Kunsthandel Gebr. Douwes, Amsterdam, 1970.
Uit onderzoek naar de herkomst van dit werk, is gebleken dat de eigenaar het onvrijwillig heeft moeten afstaan ten gevolge van het naziregime.
Zie http://amsterdammuseum.nl/collectie/herkomst
Paulus Constantijn la Fargue tekende hier het Gemeenlandshuis Swanenburg bij Halfweg aan de Haarlemmertrekvaart. Het embleem van Swanenburg, een zwaan op een toren, staat op elk van de vier posten van de toegangspoorten. Het huis was in de jaren 1645-1648 gebouwd naar ontwerp van Pieter Post (1608-1669) in opdracht van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het diende als vergaderplaats en logement. Het timpaan en de gevel zijn voorzien van wapens van het Hoogheemraadschap, de Hoogheemraden en de dijkgraven.
Het huis Swanenburg lag 'halverwege' Amsterdam en Haarlem. Rechts ligt de Spaarndammerdijk met daarachter het IJ; de mast van een boot steekt nog net boven het dijkje uit. Na de drooglegging van het Haarlemmermeer werd het huis Swanenburg in 1862 gekocht door een nieuw opgerichte suikerfabriek, nu Suikerfabriek CSM BV, en vervolgens drastisch verbouwd. Alleen de voorgevel met de wapens bleef gespaard.
Ook andere kunstenaars hebben het huis Swanenburg vanuit ongeveer hetzelfde gezichtspunt vastgelegd, zoals Abraham Rademaker in een gravure, Jan de Beijer in een tekening en Johannes Janson (1729-1784) in drie schilderijen.
Er zijn van Paulus Constantijn la Fargue en van zijn jongere broer Jacob Elias meer getekende gezichten in Halfweg bekend. Een 1778 gedateerde tekening van Paulus Constantijn met de herberg de Prins is zeer waarschijnlijk de pendant van de tekening in het AHM, want ze werden in 1782 in ‚‚n lot geveild (afb. a). Op de veiling Frederik Muller in 1941 werden de bladen echter in opeenvolgende lotnummers aangeboden en apart verkocht, zodat ze thans niet meer samen worden bewaard.
