Louis Chrispijn sr.
Acteur, regisseur, toneelleider
Amsterdam, 13 mei 1854 – Amsterdam, 1 november 1926
Louis Chrispijn werd geschoold in de Rotterdamse traditie, onder andere bij Le Gras, Van Zuylen & Haspels. Onder het pseudoniem Henri Otten ontplooide hij zich tot een gevierd acteur, aanvankelijk werkzaam als jeune premier. Zijn toneelspel was van een ‘betoverende souplesse’, destijds toegeschreven aan zijn ‘eeuwige jeugd’. Chrispijn studeerde zijn rollen slechts schematisch in, hij had een groot vermogen tot improviseren. Hoogtepunten waren de rol Figaro in De Bruiloft van Figaro van Beaucharmais en zijn nar in Shakespeare’s Driekoningenavond. Als regisseur en toneelleider was Chrispijn een belangrijke toneelvernieuwer voor Nederland. Alhoewel de realistische speeltrant al werd boefend bij het volkstoneel, van Chrispijn deze stijl diepgang door zijn intellectuele kwaliteiten. In 1893 kreeg hij de leiding over de Nederlandsche Tooneelvereniging in Amsterdam. Chrispijn creeerde een hechte groep om zich heen, met acteurs die evenals hij geschoold waren in Rotterdam zoals Esther de Boer- van Rijk, Wilhelmina van der horst-van der Lugt Melsert en Adriaan van der Horst. Hij legde de nadruk op ensemble-spel. De acteurs namen allen een gelijke positie in op het toneel, er was geen plaats voor ijdeltuiterij en het najegen van persoonlijke succesen. Wel kreeg in dit concept de regisseur en zijn invloed op de enscenering meer gewicht. Verder streefde Chrispijn naar een verbetering van de repertoire-keuze. Hij introduceerde stukken met een realistisch karakter van nieuwe toneelschrijvers als Ibsen, Tolstoi en Hauptmann. Niemand verzette zich tegen al deze veranderingen.Toen Chrispijn in 1897 regisseur werd bij de KVHNT, wist hij zelfs dit ouderwets romantisch-pathetische sterrendom te doordringen met zijn vernieuwende geest. De consequentie was, dat sterke toneelpersoonlijkheden als Louis Bouwmeester het gezelschap vaarwel zegden. Na een tournee door voormalige Nederlands-Indie was Chrispijn een aantal jaren werkzaam als regisseur van een reeks ‘stomme’ films, werkte hij in Rotterdam voor het Rotterdamsch Tooneel van Van Eysden en Tartaud en richtte hij het gezelschap De Rotterdammers op. Op generaties acteurs is zijn invloed zeer groot geweest. ( Liesbeth van Stekelenburg)
