Geboorte van Cornelis Hoefsleger (1656-1719) met de inwijding van het nieuwe stadhuis, 1655 - 1656
goud
opschrift voorzijde op vrijheidshoed Mercurius: OMNIBUS IDEM [voor allen dezelfde]
omschrift voorzijde: FUIT HAEC SAPIENTIA QUONDAM [dit was de wijsheid van ouds]
opschrift voorzijde op de steen naast Amphion: HVIJDECOPER / GRAEF . / POLL . / SPIEGEL . COS . / AED . TVLP . DRONKEL
opschrift voorzijde onder de steen naast Amphion: MDCLV
omschrift keerzijde: PELAGUS QUANTOS APERIMUS IN USUS! [tot welk groot voordeel ontsluiten wij de zee!]
opschrift keerzijde op de boeg links naast achterste riem: G [George]
opschrift keerzijde op de boeg rechts in het anker: P [Pool]
randschrift op de rand: Cornelius Hoefsleger natus Amstelredami Anno 1656 Janw 15
schenking 1965-11-29onbekende verwerving
inv.nr. PA 1323.1
in depot
Draagpenning met oog.
Voorzijde: het nieuwe stadhuis met rechts de Nieuwe Kerk. Op de Dam een mensenmenigte en feestelijke optocht. Linkervoorgrond Amphion met zijn lier, zittend op de resten van een ruïne; rechts daarvan een steen met daarop de namen van de vier burgemeesters en de twee thesauriërs in 1655, daarnaast een omgevallen sokkel en portretkop uit de oudheid. Op de sokkel staat een hond. In de lucht zweeft de handelsgod Mercurius met in zijn rechterhand zijn slangenstaf en in zijn linker de vrijheidshoed. Midden boven het stadswapen tussen twee leeuwen.
Keerzijde: het mythologische schip de Argo, zeilend naar rechts, terugkerend na zijn geslaagde reis. Op de vlag het gulden vlies. Aan dek de Argonauten. Op de achtergrond schepen en het stadsgezicht van Amsterdam gezien vanaf het IJ. Links van de Argo een sloep, vastgemaakt aan de achtersteven. Midden boven het stadszegel (koggeschip) in een cartouche.
Trefwoorden
Deze penning werd door Jurriaan Pool ontworpen ter gelegenheid van de inwijding van het nieuwe stadhuis op de Dam in 1655. Er werden slechts vier gouden exemplaren geslagen voor ieder van de vier burgemeesters één. Op de rand is de tekst ‘Cornelius Hoefsleger natus Amstelredami Anno 1656 Janw 15’ te lezen. Eigenlijk is dit dus geen echte geboortepenning. De vraag is wel van welke burgemeester deze penning dan kwam. Óf zouden er indertijd toch nog extra gouden exemplaren geslagen zijn?
Cornelis Hoefsleger (1656-1719) was een Amsterdamse prenten- en penningenverzamelaar.
De vrijgezel was keurmeester van de salpeter geweest en bewoonde op het einde van zijn leven een kamer in de Gravenstraat. Hij overleed op 4 december 1719 en een maand later werd de inventaris van zijn boedel opgemaakt. Hierin wordt ‘een gouden medaille verbeeldende aan de eene zyde ‘t Stadthuys en ‘t andere het IJ’ genoemd. In februari 1720 werd zijn verzameling geveild. Misschien heeft Hoefsleger het randschrift later zelf laten graveren.
( Judith van Gent)
Amsterdam Museum
