toetssteek binnenrand deksel (3x)/onderzijde bodem (2x)
stadskeur onderzijde bodem: stadskeur Amsterdam met stadswapen Amsterdam
gehalteteken binnenzijde deksel/onderzijde bodem: Hollandse leeuw
jaarletter onderzijde bodem: X: jaarletter X
: jaarletter X=1757
meesterteken? onderzijde bodem: meesterteken met plant in pot in gecontourneerd veld
: bron: Voet 1912, nr. 557 (in spiegelbeeld weergegeven!)/niet geïdentificeerde meester
herkeuringsteken onderzijde bodem: O: herkeuringsteken gekroonde O
: gekroonde O=1807
belastingteken onderzijde bodem/sluitrand bodem: V: belastingteken gekroonde V
: gekroonde V= 1814-1893
herkeuringsteken onderzijde bodem/sluitrand deksel: ZII: herkeuringsteken met letters Z I I
: ZII gebruikt sedert 1953
opschrift onderzijde bodem: 3/ 287-8/ 1709./
niet-geïdentificeerd teken onderzijde bodem
niet-geïdentificeerd teken rand pot/sluitrand deksel
bruikleen 1960-04
inv.nr. KB 862 in depot
Tabakspot met gewelfde wand en gewelfd deksel op drie gebogen pootjes met mascarons. Onderrand met schuimmotieven. Gelobde wand met gladde ribben, de bovenzijde met schuimmotieven waartussen drie velden met identieke voorstellingen op een geruwde ondergrond. Elk veld met twee gedreven en gegraveerde kinderfiguren, de rechter een drinkschaal houdend, gezeten op een wijnrank. Gelobd deksel met gladde ribben, de onderzijde met schuimmotieven waartussen drie velden met gedreven en gegraveerde wijnranken op een geruwde ondergrond. Dekselknop in de vorm van een zittende kinderfiguur, een druiventros houdend. Op bodem is gegrift: 3/ 287-8/ 1709./.
Origin
Verzameling W.J.R. Dreesmann, Amsterdam; veiling Frederik Muller, Amsterdam, 22/25-3-1960, nr. 164; aangekocht door de Stichting Amsterdams Historisch Museum, van wie in bruikleen sedert 1960
Een ronde pot als deze diende om pijptabak in te bewaren. Dergelijke tabakspotten waren doorgaans rijk versierd, een gegeven waarop dit exemplaar geen uitzondering vormt. In opbouw en decoratie toont deze tabakspot het in 1757 modieuze vormenrepertoire van de Lodewijk XV-stijl. Toch is de uitvoering enigszins stijf vergeleken met het exemplaar dat Hendrik Nieuwenhuys tien jaar later vervaardigde (Citroen/Van Erpers Royaards/Verbeek 1984, p. 138 nr. 156). Zijn tabakspot maakt door de getordeerde ribben op het lichaam van de pot en het deksel een veel beweeglijker indruk. Ook de dekselknop draagt bij tot het asymmetrische aspect van het geheel.
Zie voor een in de strakke Lodewijk XVI-stijl uitgevoerde tabakspot uit 1774, toegeschreven aan Johan Diederik Janssen (cat.nr. KA 19564). ( Bert Vreeken)
