opschrift links bovenaan: 3M
opschrift verso, in het midden: J: de Beijer ad viv: delin: t'Hujs te HoeveLaeken. 1744.: in handschrift van de kunstenaar
opschrift verso, met pen in grijs: J: de Beijer ad viv: delin: t' Dorp HoeveLaeken,/geleegen bij Amersfoort. 1744.: in handschrift van de kunstenaar
onbekende verwerving
inv.nr. TA 14086 in depot
Origin
Veiling Isaac Tirion, Amsterdam, 18 september 1769 e.v.d., Konstboek F, nr. 550: 'J. de Beyer. Dito [Twee stuks op een blad] zynde het eene 't Huis, en 't andere het dorp Hoeflaken, getekend in de manier als de voorgaande [met de Pen en Oostind. Inkt gewassen]; Afkomstig uit Museum Willet-Holthuysen, november 1985; zeer waarschijnlijk collectie Willet-Holthuysen
De Amsterdamse uitgever Isaac Tirion haakte in op de groeiende interesse voor de topografie door een veeldelige beschrijving van Nederland uit te geven: Tegenwoordige Staat der Vereenigde Nederlanden. Vier kunstenaars kregen de opdracht topografische afbeeldingen bij de publicatie te leveren. Cornelis Pronk en zijn leerlingen Abraham de Haen (1707-1748) en Jan de Beijer reisden door het land om topografische motieven te tekenen. Hendrik Spilman (1721-1784), zelf ook een topografisch tekenaar, bracht ze in prent.
De prenten verschenen in de jaren 1745-1774 in negen delen, onder de titel Het Verheerlykt Nederland of Kabinet van Hedendaagsche Gezigten (...). Ze konden los van de Tegenwoordige Staat worden bewaard, maar de illustraties konden ook op de juiste plaats in de Tegenwoordige Staat worden ingebonden. Meer dan de helft van de prenten is gemaakt naar tekeningen van Jan de Beijer.
De prenten in Het Verheerlykt Nederland meten in het algemeen 70 x 100 en 70 x 200. Twee afbeeldingen boven elkaar vulden precies een enkele of een dubbele pagina. Ons blad met de twee getekende gezichten in Hoevelaken correspondeert met de manier waarop de prenten voor Tirion zijn gegraveerd, maar ze komen niet in de prentserie voor.
Boven is het Huis Hoevelaken afgebeeld, toen een nieuw, aanzienlijk gebouw met een fraai koepeltorentje. Het werd in 1927 afgebroken. Op de onderste tekening is de Dorpsstraat afgebeeld met het middeleeuwse kerkje. Sinds De Beijers tijd is het kerkje verschillende malen verbouwd. Hoevelaken ligt ongeveer vijf kilometer vanaf Amersfoort, 'een uur gaans beoosten Amersfoort', aldus de Tegenwoordige Staat.
Een schets van het dorp Hoevelaken, gemaakt op 11 augustus 1744, diende als voorbeeld voor het dorpsgezicht. Een voorbeeldschets voor het Huis Hoevelaken, is niet bekend. De geannoteerde schetsen van De Beijer geven aan dat hij van mei tot oktober 1744 voornamelijk in de provincies Gelderland en Utrecht werkte. ( Ingrid Oud)