familiewapen rechtsboven
opschrift achterzijde spieraam: Cornelis Tromp door D. van der Plaes
aankoop 1965-11-26
inv.nr. SA 23941 in depot
Man van middelbare leeftijd, te halven lijve, half naar links, doch de ogen op de beschouwer gericht. Hij draagt een kuras, half schuil gaand onder bruin haar en een guipurekanten bef. Tegen een bruine draperie met een wapen rechts boven.
Herkomst
? Veiling R.W. Macleod Fullerton, Londen (Christie’s), 30 januari 1897; ? veiling Le Comte, Koninginnegracht, Den Haag, april 1899; verzameling Victor de Stuers 'De Wiersse', Den Haag, (inzender tent. 1900), 11-1933; bruikleen aan Gemeentemuseum, Arnhem; aangekocht via ‘Stenrud’ op veiling mevrouw W.E. Gatacre, Jkvr. de Stuers (Kasteel ‘De Wiersse’, Vorden, Gelderland), Londen (Christie’s), 26 november 1965
In de Vierdaagse Zeeslag van 11-14 juni 1666 speelde Tromp als vice-admiraal onder De Ruyter een belangrijke rol. De Republiek der Zeven Verenigde Provinciën voerde in de 17de eeuw veel oorlogen om haar internationale handel veilig te stellen. Cornelis Tromp behoorde met zijn vader Maarten Harpertsz. Tromp en Michiel Adriaensz. de Ruyter tot de bekendste vlootvoogden. In drie Engelse Oorlogen (1652-1654, 1665-1667 en 1672-1674) vocht hij tegen de Engelsen, in de Vierde Noorse Oorlog (1655-1660) en later in 1676-1677 tegen de Zweden. In 1663 streed Tromp tegen de beruchte Algerijnse piraten in de Middellandse Zee. Na de dood van De Ruyter (1607-1676) volgde Tromp hem in 1678 op als luitenantadmiraal- generaal.
Catalogus AHM 1975/'79
Op de achterzijde van het spieraam: "Cornelis Tromp door D. van der Plaes". Een ander exemplaar van het stuk bevindt zich in het Rijksmuseum (cat. 1934, nr. 1687). Een derde aan Van der Plaes toegeschreven portret van Cornelis Tromp is bezit van Museum Boymans van Beuningen te Rotterdam (cat. 1962, nr. 1665; MOES, nr. 8086.13). Staring betrekt deze drie versies in zijn uiteenzetting over "dualisme .. tusschen kabinet en andere kunst, bij werken van verschillend formaat". "Het is", vindt hij, "moeilijk in den Van der Plaes van den kleinen Cornelis Tromp van Boymans denzelfden schilder te herkennen als in de warme, breede en waardige, latere portretten van deze vlootvoogd ..” (Rijksmuseum en ons cat.nr. 343).
Moes vermeldt 27 andere portretten van Tromp van de hand van diverse meesters (Moes; vgl. de lijst van portretten bij MOLHUYSEN V, kol. 968).
Cornelis Tromp (1629-1691), zoon van Maarten Harpertszoon Tromp, nam vanaf 1650 als kapitein deel aan zeeslagen, waarin hij zich onderscheidde door buitengewone stalen van dapperheid. Nadien klom hij op tot vice admiraal. De Vierdaagse zeeslag tegen de Engelsen, in 1666 gevoerd, leidde tot een heftig geschil tussen de beide bevelhebbers Tromp en De Ruyter. Tromps rang van vice admiraal werd hem daarop ontnomen. Pas vanaf 1673 wist stadhouder Willem III de vurige orangist Tromp weer met De Ruyter te doen samenwerken. In 1676 trad Tromp in dienst van de Deense koning, doch in 1691 kwam hij opnieuw in Hollandse dienst, als luitenant admiraal generaal. Hij stierf nog in hetzelfde jaar (zie: MOLHUYSEN V, kol. 966-969 en Van der AA 18, blz. 226 e.v.; voor voorwerpen Tromp betreffende: cat. tent. 1900, nr. 1454-1470). ( Albert Blankert)
Tentoonstellingstekst
De Republiek der Zeven Verenigde Provinciën moest regelmatig zeeoorlogen voeren om haar internationale handel veilig te stellen. Met Engeland vonden in de 17e eeuw 3 oorlogen plaats. Hiervoor was een sterke oorlogsvloot met bekwame commandanten nodig. Cornelis Tromp (1629-1691) behoorde met zijn vader Maarten Harpertsz. Tromp en Michiel Adriaensz. de Ruyter tot de bekwaamste vlootcommandanten. Cornelis Tromp was regelmatig in dienst van de Amsterdamse Admiraliteit en streed tegen de Engelsen, de Zweden en tegen de Algerijnse kapers.
Tentoonstellingstekst
In de Vierdaagse Zeeslag van 11-14 juni 1666 speelde Tromp als vice-admiraal onder De Ruyter een belangrijke rol.
