Catalogus Kopstukken 2002-'03
Op 1 september 1638 arriveerde Maria de Medici in Amsterdam. Haar verblijf in de Republiek, van augustus tot oktober, vond plaats op uitnodiging van prins Frederik Hendrik. Ze was de eerste buitenlandse vorstelijke persoon die de onafhankelijke Nederlanden bezocht. Het grootse onthaal in Amsterdam werd in opdracht van de burgemeesters door Caspar Barlaeus beschreven voor het nageslacht. Des te meer wekt het de verbazing dat het enige schilderij dat direct met deze historische gebeurtenis in verband kan worden gebracht, zo sober van opzet is. Het kleine paneel, tevens het enig bekende groepsportret van Amsterdamse burgemeesters, toont het moment waarop de stadsadvocaat Cornelis van Davelaer de komst van Maria aankondigt. De burgemeesters zitten aan tafel: van rechts naar links zijn dat Abraham Pietersz Boom, Albert Coenraetsz Burgh, Pieter Pietersz Hasselaer en Anthony Oetgens van Waveren. De koningin-moeder is nergens te bekennen. Wel bestelden zij een groot portret ten voeten uit van de koningin bij Gerard Honthorst in Den Haag, dat tot op heden in het voormalige stadhuis op de Dam is te zien.
Het kleinschalig opgezette schilderij van Thomas de Keyser dient vooral te worden beschouwd als een voorstudie voor de evengrote prent die ernaar gestoken werd door Jonas Suyderhoef (1613-1686). Mogelijk is het initiatief niet uitgegaan van de burgemeesters maar van de staand afgebeelde Cornelis Davelaer, die de koningin-moeder door de stad begeleidde. Voor hem betekende deze eervolle taak een hoogtepunt in zijn maatschappelijke carrière. ( Norbert Middelkoop)
Tentoonstellingstekst
Op 1 september 1638 bezocht de moeder van Lodewijk XlIl Amsterdam om steun te verwerven voor haar terugkeer naar Frankrijk, waaruit zij door haar zoon was verbannen. Maria de medici was de eerste buitenlandse vorstelijke persoon die de – in praktijk onafhankelijke – Nederlanden bezocht. Het onthaal was groots. Het schilderij toont het moment waarop stadsadvocaat Cornelis van Davelaer haar komst aankondigt aan de burgemeesters: (v.l.n.r.) Abraham Boom, Albert Coenraetsz. Burgh, Pieter Pietersz. Hasselaer en Anthony Oetgens van Waveren. Het is niet onwaarschijnlijk dat het schilderij werd besteld door Davelaer, die de koningin door de stad begeleidde.
Tentoonstellingstekst
Op 1 september 1638 arriveerde Maria de Medici in Amsterdam.
Ze was de eerste buitenlandse vorstelijke persoon die de onafhankelijke Nederlanden bezocht. Het onthaal was groots.
Het schilderij toont het moment waarop de stadsadvocaat Cornelis Davelaer de komst van Maria aankondigt aan de burgemeesters. Dat zijn v.r.n.l. Abraham Boom, Albert Coenraetsz Burgh, Pieter Pietersz Hasselaer en Anthony Oetgens van Waveren. Waarschijnlijk heeft het schetsmatige schilderij gediend als voorstudie voor de prent die ernaar is gemaakt. Mogelijk was deze besteld door Davelaer, die de koninginmoeder door de stad begeleidde.
Tentoonstellingstekst
Het hoogste gezag in Amsterdam ligt bij de vier burgemeesters, die jaarlijks worden gekozen. In 1638, als Pieter (links in het midden) het ambt voor de derde maal vervult, krijgt hij met zijn collega's het nieuws dat Maria de' Medici is gearriveerd. De Franse koningin-moeder is de eerste buitenlandse vorstelijke persoon die een bezoek brengt aan de jonge Nederlandse Republiek, waarvan het gewest Holland deel uitmaakt.