signatuur/datering links onderaan: B. Picart fe. 1722.
nummer verso, links onderaan: N 4155
: Lugt 2987
merk verso, links onderaan: Museum Fodor
: Lugt 1036
nummer verso, rechts onderaan: 147
legaat 1860-12-24
inv.nr. TA 10258 in depot
Herkomst
Collectie J. Goll van Franckenstein, (?) Veiling Amsterdam, 1 juli 1833 e.v.d., Kunstboek RR, in nr. 19: 'Door B. Picard. Elf stuks met voorstellingen van Joodsche Godsdienstpligten. Als voren [met de pen, o.i. inkt en wit].' (f 28,- aan Brondgeest); Veiling J.G. Baron Verstolk van Soelen, Amsterdam, 22 maart 1847, nr. 407: 'La cérémonie de la circoncision. Beau dessin, … la plume et … l'encre de la chine, par le même [B. Picard].' (f 321,- aan Brondgeest, de nrs. 401-414 en 417); Collectie C.J. Fodor, legaat 1860
Joodse jongens worden op de achtste dag na de geboorte besneden, zoals in de bijbel staat beschreven (Leviticus 12:3) (afb. a). De besnijder is speciaal voor het verrichten van deze ingreep opgeleid. Het jongetje wordt vastgehouden door de peetvader, bij voorkeur de grootvader. De lege plaats naast de peetvader is bestemd voor de profeet Elia, die volgens een latere traditie de beschermer van kinderen is en de komst van de messias zal aankondigen. De besnijder heeft hier zijn taak net verricht; druppeltjes bloed zijn zichtbaar op de lap, die op de schoot van de peetvader ligt. De kamer, waar de gebeurtenis plaatsvindt, is met kostbaar goudleer behangen. Volgens het onderschrift van de prent zijn de aanwezige vrouwen allen christelijk. De vrouw op de voorgrond heeft inderdaad een kruisje om. De joodse vrouwen houden de moeder gezelschap, die in een kamertje op de achtergrond in bed zit.
Door de levendigheid en de spontaniteit van de scŠne lijkt de toeschouwer 'toevallig' getuige te zijn van de gebeurtenis. Alle aandacht van de aanwezigen is op het jongetje gericht.
Eén van de weinige andere voorbeelden met hetzelfde onderwerp is een tekening van Romeyn de Hooghe (1645-1708) uit 1668. De Hooghes compositie is veel stijver. De personen zijn rond het kind geschaard en kijken de toeschouwer recht aan. Vermoedelijk maakte Romeyn de Hooghe deze tekening als groepsportret in opdracht van de Portugees-joodse familie Da Costa. ( Ingrid Oud)