verzamelaarsmerk linksonder: Museum Fodor
: Lugt 1036
verzamelaarsmerk rechtsonder: TL: Sir Thomas Lawrence
: Lugt 2445
watermerk in doublure: olifant
legaat 1860-12-24
inv.nr. TA 10299 in depot
Herkomst
From Mr. Hudson´s Collection (volgens de catalogus Londen 1835); Coll. Sir Thomas Lawrence (1769-1830); Coll. Koning Willem II, veiling ´s-Gravenhage (J. de Vries, C.F. Roos en J.A. Brondgeest) 12 aug. 1850 e.v.d., waarschijnlijk nr. 288 (zie commentaar in catalogus nr. 64); Legaat C.J. Fodor, 1860
Dit is een van de vier tekeningen die in 1850 door Carel Joseph Fodor (1801-1860) werden gekocht op de veiling van de kunstverzameling van Koning Willem II. Het zijn voorstudies voor een schilderij van Rubens uit de collectie van het Prado in Madrid: De Liefdestuin uit 1633.
De Liefdestuin, een allegorie over de hoofse liefde, was nog in Rubens' bezit toen hij in 1640 stierf. Dat rechtvaardigt de hypothese dat Rubens het schilderde om in zijn huis of werkplaats te hangen. In 1666, 26 jaar na zijn dood wordt het schilderij al in het bezit van de Spaanse koninklijke verzamelingen genoemd, waaruit het uiteindelijk in het Prado terecht is gekomen. Rubens maakte tenminste negen figuurstudies van figuren in het schilderij. Tot die groep behoren ook de vier tekeningen uit het Amsterdam Museum. Rubens was nogal zuinig en voorzichtig met zijn tekeningen. Hij hield ze allemaal in zijn eigen bezit gedurende zijn leven en er zijn aanwijzingen dat hij ze zelfs niet aan anderen wilde laten zien. De tekeningen waren onderdeel van het werkproces in het atelier. Ze dienden als bron voor figuren, houdingen en composities (zoals in het geval van de Amsterdamse tekeningen) en als oefenmateriaal voor leerlingen, het kopiëren naar de meester was een essentieel onderdeel van de 17e-eeuwse schildersopleiding. Vergelijking van de tekeningen met het eindresultaat op het schilderij laten zien dat Rubens nog kleine veranderingen maakte in de stap van voortekening naar schilderij. Van de vier tekeningen vonden de minste wijzigingen plaats in het overbrengen van de jonge man die een trap afdaalt. Net als de andere mannen, werd hij op het schilderij voorzien van een baardje, maar verder bleef de figuur nagenoeg ongewijzigd. Wel laat Rubens een hondje mee de trap afdalen. ( Tom van der Molen)